Η
δίκη του Σωκράτη εν έτει… 2008!
Της
Χριστιάννας Λούπα*
christiannaloupa.blogspot.com
loupachr@otenet.gr
Ένα
είναι βέβαιο: Αν ο Σωκράτης είχε
δικαστεί το 2008 και όχι το 399 π.Χ., θα
αθωωνόταν πανηγυρικά! Αν η δίκη δεν
γινόταν στην αρχαία Αθήνα, αλλά στην
Ουάσιγκτον και δικαστές δεν ήταν 501 μέλη
της Ηλιαίας, αλλά ανώτατοι δικαστικοί
των ΗΠΑ, ο Σωκράτης δεν θα είχε πιεί το
κώνιο!
Αυτά
τα συμπεράσματα τουλάχιστον προέκυψαν
από την αναπαράσταση της δίκης σε
δεύτερο βαθμό, που έγινε πρόσφατα στο “Shakespeare Theatre” της
Ουάσιγκτον, με πρωτοβουλία του πρέσβη
Αλέξανδρου Μαλλιά. Στην κατάμεστη
αίθουσα του θεάτρου, περισσότεροι από 800
θεατές, που έκαναν χρέη ενόρκων,
παρακολούθησαν τη δίκη της οποίας
προήδρευαν το μέλος του Ανώτατου
Δικαστηρίου των ΗΠΑ, Σάμιουελ Αλίτο, και
άλλοι γνωστοί ανώτατοι δικαστικοί.
Τους
ρόλους της κατηγορούσας αρχής, αλλά και
των συνηγόρων υπεράσπισης ανέλαβαν
στελέχη γνωστών δικηγορικών εταιρειών,
τα επιχειρήματα των οποίων βασίστηκαν
στα «Απομνημονεύματα» του Ξενοφώντα
καθώς και στην «Απολογία», «Κρίτωνα» και
«Φαίδωνα» του Πλάτωνα.
Γιατί
οι 800 ένορκοι ανακήρυξαν κατά
συντριπτική πλειοψηφία αθώο τον Σωκράτη
σήμερα, ενώ περίπου δυόμισι χιλιάδες
χρόνια πριν ο Σωκράτης καταδικάστηκε σε
θάνατο;
Εύκολα
κατανοεί κανείς, νομίζω, γιατί ο πατέρας
της «μαιευτικής», που αρνιόταν το άδικο
σε οποιαδήποτε μορφή του, δεν μπορούσε
να συνυπάρξει και να λειτουργήσει μέσα σ’
ένα πολιτικό σύστημα που, παρά την
θαυμαστή μορφή της δημοκρατίας που είχε
αναπτύξει, εφήρμοζε την αρχή της
ανταπόδοσης, (οφθαλμόν αντί οφθαλμού),
συχνά μάλιστα με υπέρβαση των ορίων της.
Ο Σωκράτης, ένας «παγκόσμιος» Αθηναίος
πολίτης, προπορευόταν κατά πολύ της
εποχής του και το πολιτικό σύστημα, μη
αντέχοντας το ειδικό βάρος της
φιλοσοφίας του και της άτεγκτης ηθικής
του, τον απέβαλε σαν ξένο σώμα, με το
πρόσχημα του επικίνδυνου ανατροπέα.
Όλα
αυτά έγιναν στην εκπνοή του Χρυσού Αιώνα
του Περικλέους. Ο μεγάλος φιλόσοφος είχε
επανειλημμένα δείξει το άμεμπτο ήθος
του. Στη δίκη των στρατηγών, ύστερα από
τη ναυμαχία στις Αργινούσες (406 π.Χ.),
μόνον ο Σωκράτης, που ήταν τότε πρύτανης,
αρνήθηκε να παρανομήσει, αδιαφορώντας
για ενδεχόμενες συνέπειες. Επίσης,
αρνήθηκε να εκτελέσει παράνομη διαταγή
των Τριάντα τυράννων, μολονότι γνώριζε
ότι έτσι κινδύνευε η ζωή του.
Σήμερα,
αντίστοιχα, που βρισκόμαστε στην εκπνοή
της εποχής Μπους, σε έναν πλανήτη όπου τα
πολιτισμένα κράτη κυβερνώνται από
δημοκρατικά καθεστώτα, οι ΗΠΑ όμως και η
Ρωσία μοιάζουν να έχουν αναλάβει το ρόλο
τον Τριάντα Τυράννων, ένας σύγχρονος
Σωκράτης θα μπορούσε να επιβιώσει;
Σε
μια εποχή που τα νήματα κινούν οι αγωγοί
πετρελαίου, η μαφία και η CIA
και τα τρελά κέρδη των πολυεθνικών, θα
μπορούσαν οι ιθύνοντες να ανεχθούν έναν
νέο Σωκράτη να ξεσηκώνει τα πλήθη
κλονίζοντας τη σαθρή «καθεστηκυία» τάξη
τους; Όχι μέσα σ’ ένα θέατρο της
Ουάσιγκτον, αλλά στην πραγματική
καθημερινή ζωή;
Τον
Χριστό, πάντως, τον Αβραάμ Λίνκολν, τον
Μαχάτμα Γκάντι, τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ,
τον Τζον Κένεντι, τον Γρηγόρη Λαμπράκη
και Κύριος οίδε πόσους ακόμα, το
κατεστημένο δεν τους άντεξε και
αποφάσισε να τους ξεφορτωθεί σαν τον
μεγάλο Αθηναίο φιλόσοφο, γιατί
παρεμπόδιζαν το έργο του,
αποδεικνύοντας έτσι, ότι δεν έχουν
αλλάξει και πολλά με το πέρασμα του
χρόνου.
«Σήμερα»,
είπε ο Σωκράτης στο τέλος της δίκης, «με
καταδικάσατε νομίζοντας ότι θα
γλιτώσετε έτσι από την υποχρέωση να
δίνετε λόγο για τη ζωή σας. Εγώ όμως σας
προλέγω ότι το αποτέλεσμα θα είναι
αντίθετο. Γιατί θα είναι περισσότεροι
εκείνοι που θα σας ελέγχουν – κι όχι
μόνο περισσότεροι αλλά και πιο επίμονοι,
όσο πιο νέοι θα είναι. Και σεις θα
θυμώνετε περισσότερο. Μη φανταστείτε
πως θα λείψουν εκείνοι που θα
αμφισβητούν τον τρόπο της ζωής σας. Αυτά
είναι τα τελευταία μου λόγια σ’ αυτούς
που με καταδίκασαν».
Εμείς
ευελπιστούμε ωστόσο, ο Μπάρακ Ομπάμα να
μην έχει την ίδια τύχη με όλους τους
προαναφερθέντες. Αν βέβαια μείνει
πιστός στις θέσεις του.
*
Η Χριστιάννα Λούπα είναι δικηγόρος και
συγγραφέας των βιβλίων «Μετά την
Καταστροφή, Σμύρνη – Κατοχή» και «Στους
Δρόμους του Πεπρωμένου»
