Οι
«πρωταθλητές» της Ιατρικής
Το εφετινό βραβείο Νομπέλ Ιατρικής και
Φυσιολογίας δεν βράβευσε μόνο την
αριστεία των αυστραλών γιατρών στους
οποίους απονεμήθηκε. Ο 68χρονος Ρόμπιν
Γουόρεν (Robin Warren)
και ο 54χρονος Μπάρι Μάρσαλ (Barry
Marshall) θα
μείνουν στην ιστορία των επιστημών όχι
μόνο επειδή ανέτρεψαν μια θεωρία και
έσωσαν χιλιάδες ανθρώπινες ζωές αλλά
επίσης επειδή είχαν το σθένος να
εμμείνουν στις θέσεις τους ενώ
βάλλονταν από παντού. Και αν κέρδισαν
τελικά τη μάχη και σήμερα την ύψιστη
επιστημονική διάκριση, αυτό δεν έγινε
χωρίς θυσίες: ο Μάρσαλ έγινε
πειραματόζωο προκειμένου να καταδείξει
την ορθότητα των ισχυρισμών τους! H
θεωρία που ανετράπη από τις ευφυείς
παρατηρήσεις των αυστραλών γιατρών ήταν
αυτή που ήθελε το έλκος του στομάχου και
του δωδεκαδακτύλου να οφείλεται στο
άγχος και στην κακή διατροφή. Επρόκειτο
μάλιστα για μια θεωρία την οποία κανένας
δεν είχε αμφισβητήσει για περισσότερο
από 80 χρόνια. Ωστόσο η συστηματική
ανεύρεση ενός αγνώστου ως τις αρχές της
δεκαετίας του '80 (εποχή που το ζευγάρι
των επιστημόνων πραγματοποιούσε τον
πειραματισμό για τον οποίο τιμάται
σήμερα) βακτηρίου στις βιοψίες ασθενών
κίνησε την περιέργεια των Γουόρεν και
Μάρσαλ, οι οποίοι προχώρησαν στην
απομόνωσή του και στην καλλιέργειά του
στο εργαστήριο.
Το
βακτήριο ονομάστηκε Helicobacter
pylori (από το
σπειροειδές σχήμα του και την προτίμησή
του να αναπτύσσεται στο κατώτερο τμήμα
του στομάχου, κοντά στον πυλωρό) και οι
δύο αυστραλοί γιατροί ξεκίνησαν
εκστρατεία ενημέρωσης των συναδέλφων
τους. Αλλά κανένας δεν ήθελε να ακούσει!
Οι γιατροί ανά τον κόσμο συνέχιζαν για
μία δεκαετία μετά τα ευρήματα των
Γουόρεν και Μάρσαλ να χορηγούν
αντιόξινα φάρμακα (τα οποία θεραπεύουν
τα συμπτώματα αλλά όχι την αιτία του
έλκους). Και τότε ο Μάρσαλ έκανε το
έσχατο: ήπιε παρουσία μαρτύρων
καλλιέργεια του Helicobacter
pylori,
ανέπτυξε, όπως ήταν αναμενόμενο,
γαστρίτιδα και αυτοθεραπεύτηκε με
χορήγηση αντιβιοτικών. Τα υπόλοιπα
ανήκουν στην ιστορία...
Ο
Μάρσαλ, καθηγητής σήμερα στο
Πανεπιστήμιο του Περθ, και ο Γουόρεν,
συνταξιούχος πια παθολόγος του
νοσοκομείου της ίδιας πόλης, γιόρτασαν
την είσοδό τους στο πάνθεον των αρίστων
επιστημόνων με την απλότητα των
δικαιωμένων: τσουγκρίζοντας τα ποτήρια
τους.
ΙΩΑΝΝΑ
ΣΟΥΦΛΕΡΗ
Το Βήμα
