Πίσω στο ευρετήριο

Πορτρέτα  Ομογενών

     Στέφαν  Σμίθ

     Ο άνδρας, ο αγωνιστής, ο πολίτης

             Του Θωμά Στεφ. Σάρα

Περήφανος για την κρητική του καταγωγή, ο Στέφαν Σμίθ, παραμένει λάτρης των παραδοσιακών αγωνιστικών αρετών των συμπατριωτών του, αρετές τις οποίες τίμησε και ο ίδιος στο μακρύ διάβα της πολυτάραχης ζωής του.

Γόνος Βρετανού διπλωμάτη και μια αγέρωχης κρητικοπούλας  μάνας, ο Στέφαν ή όπως είναι γνωστός στην ομογένεια του Μόντρεάλ Στήβεν, έχει να επιδείξει μια αξιοζήλευτη σταδιοδρομία στη πολιτική, τον επιχειρησιακό κλάδο και την πνευματική δημιουργία.

Για χρόνια τώρα συνεχίζει να δημοσιογραφεί στη εβδομαδιαία εφημερίδα του Χρίστου Μανίκη στο Μόντρεαλ, υπενθυμίζοντας ασταμάτητα τους ομογενείς τις δύσκολες μέρες που γνώρισε ο ελληνικός λαός από την γκεσταπίτικη λαίλαπα των ναζιστών δολοφόνων της συμμορίας του Αδόλφου Χίτλερ.

Για όσους είχαν την ευκαιρία της προσωπικής γνωριμίας ο Στέφαν Σμίθ, αποτελεί ένα πραγματικό παράδειγμα προς μίμηση πολίτη, οικογενειάρχη και πατριώτη.

Η ζωή του δεμένη απόλυτα με τις τύχες του λαού μας δεν έχει να ζηλέψει απολύτως τίποτε από εκείνη του πρόγονού του Οδυσσέα. Η Οδύσσειά του, ωστόσο, παρουσιάζει στοιχεία και συνθήκες πολύ ποιό δύσκολες και μεγαλύτερες εκείνου, καθώς συνεχίζει μέχρις τις  μέρες αυτές να τον κρατά πάνω στα κάστρα των εθνικών θεμάτων και αξιών.

Ο Στήβεν Σμίθ, παρά το αγγλοσαξονικό όνομα που κληρονόμησε από το πατέρα του, είναι ένας φλογερός Έλληνας που αισθάνεται να καίει μέσα του άσβεστη η φλόγα της αγάπης για τον ελληνικό πολιτισμό, μια φλόγα  που του άναψε στην καρδιά η δασκάλα των ελληνικών μητέρα του.

Ο πατέρας του βρέθηκε στο νησί την περίοδο της αυτονομίας της Κρήτης σταλμένος από την διπλωματική υπηρεσία της Μεγάλης Βρετανίας, ως πρόξενος.

Εκεί γνωρίστηκε με την μητέρα του την οποία και παντρεύτηκε και παρέμεινε στο νησί μέχρι το θάνατό του, την δεκαετία του 1920. Ο ίδιος μεγάλωσε γαλουχούμενος με τους μύθους και την ανεπανάληπτη πολιτιστική παράδοση της μητέρας του, η οποία και τον παρότρυνε να ασχοληθεί με τα ελληνικά γράμματα.

Όταν αργότερα οι ναζιστικές ορδές του Χίτλερ θέλησαν να αποβιβαστούν στο νησί, ο Στήβεν θεώρησε καθήκον του να μην απουσιάσει από το εθνικό προσκλητήριο.

Με την πτώση του νησιού τον συνέλαβαν οι δυνάμεις κατοχής των Γερμανών και από το σημείο αυτό αρχίζει μια πραγματική Οδύσσεια για τον νεαρό Στήβεν.

Θα πρέπει να τονισθεί ότι με τη πτώση της Κρήτης είχε την ευκαιρία να φυγαδευθεί έξω από το νησί, ο ίδιος όμως προτίμησε να παραμείνει σε αυτό και να συνεχίσει τον αγώνα ενάντια στους κατακτητές.

Ήταν μια περίοδος ανείπωτου πόνου και ταλαιπωρίας, καρτερικά ο νεαρός Στήβεν μοιράστηκε τα γερμανικά στρατόπεδα συγκεντρώσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το βιβλίο του Στήβεν Σμίθ: “η ιστορία της αιχμαλωσίας μου” αποτελεί μια ανάγλυφη παρουσίαση των εμπειριών και δυσκολιών που γνώρισε με το χρόνο.

Οι 1377 ημέρες της αιχμαλωσίας του συγγραφέα παρουσιάζονται ζωντανές μέσα από την αφηγηματική τέχνη και τη ταλαντούχα  χρήση της ελληνικής γλώσσας.

Είναι μια επική αφήγηση της ζωής ενός άνδρα ο οποίος προτίμησε τον γολγοθά των γερμανικών στρατόπεδων συγκέντρωσης από τη φυγή και την άνεση μιας ανέμελης ζωής στην Βρετανία.

Τα τέσσερα αυτά χρόνια της μαρτυρίας του παρουσιάζονται στο βιβλίο του συγγραφέα η δε αφήγηση του στηρίζεται πάνω σε σημειώσεις  που κράτησε την περίοδο εκείνων των ημερών, όπου η “ζωή δεν είχε και μεγάλη διαφορά από το θάνατο”, όπως ακριβώς συνέβαινε και με τις αξίες της ίδιας της ζωής.

“ Ήταν μια περίοδος πραγματικά μοναδική πτώσης του φρονήματος, διαφθοράς και φόβου”, λέει ο Στήβεν Σμίθ, “ μια περίοδος που δεν γνώριζες που οδηγεί και τι πρόκειται να σου φέρει το αύριο. Και όμως κατορθώσαμε να την ξεπεράσουμε.”

Αργότερα και μετά το τέλος της πολεμικής λαίλαπας η οποία κατάκαψε την Ευρώπη ο κ. Σμίθ, επανήλθε στην αγαπημένη του Κρήτη όπου εγκαταστάθηκε για άλλη μια φορά και έκανε οικογένεια.

Δέκα χρόνια αργότερα βρέθηκε στο Καναδά ο οποίος τον εντυπωσίασε τόσο πολύ ώστε αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνημα στον Γαλλόφωνο Καναδά, στο Μόντρεαλ.

Έκτοτε τα χρόνια πέρασαν ήσυχα και ομαλά, η ανθρωπότητα γνώρισε μια περίοδο πρωτοφανούς ανάπτυξης και ειρήνης, τα δώρα αυτής της περιόδου ήταν για τον Στήβεν Σμίθ η οικονομική απολαβή. Η οικονομική άνεση η οποία πραγματικά αντάμειψε τη σκληρή δουλειά του.

Ακολούθησαν χρόνια άνεσης στην διάρκεια των οποίων είχε την ευκαιρία να χαρεί την οικογενειακή θαλπωρή και κυρίως τα παιδιά του. Και ύστερα η φυσική φθορά του πανδαμάστη χρόνου η οποία τον υποχρέωσε να αποτραβηχτεί από την εργασία. Παρ’ όλα όμως αυτά και παρά το γεγονός της προχωρημένης ηλικίας του ο Στήβεν Σμιθ, συνεχίζει να παραμένει ενεργό μέλος της ομογενειακής παροικίας του Μόντρεαλ, προσφέροντας τις υπηρεσίες του όπως και όπου μπορεί.

Στο διάστημα αυτό της ζωής του ο Στήβεν Σμιθ γνώρισε τιμές και αισθάνθηκε την ικανοποίηση της αναγνώρισης των αγώνων του τόσο στην Β. Αμερική όσο και πίσω στην γενέτειρα του Πατρίδα την Κρήτη.

Σε ομιλία που έκανε πρόσφατα ο επίτιμος διευθυντής του πολυτεχνείου Κρήτης Φωκίων Βερυκάκης, ζωγράφισε ένα υπέροχο πίνακα της προσωπικότητας του άξιου γόνου και ακούραστου μαχητή της Κρήτης.

Σύμφωνα με τον ομιλητή ο Στήβεν Σμίθ, σε ηλικία μόλις 21 ετών συμμετείχε ενεργά  στο κίνημα που εκδηλώθηκε στα Χανιά τον Ιούλη του 1938, κατά της δικτατορίας του Μεταξά. Με την αποτυχία του κινήματος βρέθηκε μπροστά στην έδρα του έκτακτου στρατοδικείου Χανίων όπου και έλαβε πενταετή φυλάκιση.

Κλείνοντας αυτές τις γραμμές θα ήθελα να τονίσω και πάλι ότι ο Στήβεν Σμίθ, άξια τιμήθηκε από το Συμβούλιο Συντακτών του Ξενόφωνου Τύπου του Καναδά για τις υπηρεσίες του στην δημοκρατία και την ανθρωπότητα, ονομάσθηκε δε επίτιμο μέλος του συμβουλίου των διευθυντών εφ’ όρου ζωής.

Μια τιμή την οποία κέρδισε με σκληρούς αγώνες, με ταλαιπωρίες, και με πολύ δουλειά.

Συγχαρητήρια στον ίδιο και την οικογένειά του.

 Ο θωμάς Στεφ. Σάρας είναι πρόεδρος του Συμβουλίου Συντακτών του Ξενόφωνου Τύπου του Καναδά και αρχισυντάκτης της επιθεώρησης Πατρίδες.