Πίσω στο ευρετήριο

Tο Iντερνετ σπάει τον κλοιό των HΠA

Kυβερνήσεις απ’ όλο τον κόσμο θα ελέγχουν το επαναστατικό μέσο εποικοινωνίας

Τhe Guardian

Θα περίμενε κανείς ότι μια ανακοίνωση, η οποία θα αλλάξει για πάντα το πρόσωπο του Ιντερνετ, θα γινόταν με τυμπανοκρουσίες και μεγάλη δημοσιότητα, ενώ ένας χαρισματικός ομιλητής θα αναλάμβανε να ενημερώσει τον κόσμο.

Εκτός κι αν κάποιος γνώριζε πού ακριβώς καθόταν, κανείς δεν μπορούσε να διακρίνει τον Ντέιβιντ Χέντομ, η φωνή του οποίου έφθανε στους ακροατές από τα ηχεία της αίθουσας. Τα λόγια του ήταν ήρεμα, μετρημένα και χωρίς κορώνες, όμως όσα είπε θα επηρεάσουν σημαντικά τις επόμενες γενιές. Ο κ. Χέντον είναι ο διευθυνής εμπορικών σχέσεων του υπουργείου Βιομηχανίας και Εμπορίου και βρισκόταν στη Γενεύη, εκπροσωπώντας τη Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Ενωση στην τρίτη και τελευταία προπαρασκευαστική συνάντηση, εν όψει της συνόδου κορυφής για την Κοινωνία της Πληροφορίας.

Ο κ. Χέντον, όμως, είχε μόλις ανακοινώσει ένα πολιτικό πραξικόπημα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του Ιντερνετ.

Παραδοσιακοί σύμμαχοι στη διεθνή πολιτική σκηνή, οι εκπρόσωποι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας, είχαν καθίσει δίπλα δίπλα, όμως κοίταζαν ευθεία μπροστά όση ώρα ο Χέντον εξηγούσε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε να δοθεί τέλος στον αποκλειστικό έλεγχο του Ιντερνετ από την αμερικανική κυβέρνηση και να δημιουργηθεί από την Eυρώπη πια, νέο όργανο, το οποίο θα ελέγχει αυτό το επαναστατικό μέσο επικοινωνίας.

Πρωτοβουλία της E.E.

Το ζήτημα του ποιος θα ελέγχει το Διαδίκτυο έχει αποδειχθεί εξαιρετικά διχαστικό και επί 11 ημέρες, οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων όλου του κόσμου διαφωνούσαν μεγαλοφώνως. Για τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που χρησιμοποιούν το Ιντερνετ, το μόνο πραγματικό ζήτημα είναι η πρόσβασή τους. Ομως με το Διαδίκτυο να παίζει πλέον κεντρικό ρόλο στην υποδομή πολλών χωρών –η Βραζιλία για παράδειγμα στηρίζει το 90% της φορολογίας της στο Διαδίκτυο– το ζήτημα του ποιος το ελέγχει, είναι πλέον καθοριστικής σημασίας.

Η απάντηση που για πολλούς δεν ήταν ευπρόσδεκτη, ήταν ότι μέχρι τώρα το Διαδίκτυο το ελέγχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Τον πρώτο καιρό, ένα πεφωτισμένο υπουργείο Εμπορίου προωθούσε την επέκταση του Διαδικτύου. Και όταν το δίκτυο επεκτάθηκε παγκοσμίως, δημιούργησε μια ιδιωτική εταιρεία, την ΙCANN, η οποία ανέλαβε τη λειτουργία του. Ομως, ο έλεγχος παρέμεινε στα χέρια του υπουργείου Εμπορίου και τον Ιούνιο προέβη στη δήλωση που όλοι περίμεναν και φοβόντουσαν: ότι θα διατηρήσει τον έλεγχο της βάσης του Ιντερνετ.

Μια ομάδα χωρών που έστειλαν εκπροσώπους στη Γενεύη, μεταξύ των οποίων η Βραζιλία, η Κίνα, η Κούβα, το Ιράν και αρκετές αφρικανικές χώρες, επέμειναν στην ιδέα να παραδώσουν οι HΠA τον έλεγχο. H αμερικανική κυβέρνηση, όμως, αρνήθηκε. Η συνάντηση όδευε σε αδιέξοδο, σύμφωνα με τον Χέντον, και έτσι η Ε.Ε. έλαβε μια γενναία απόφαση, προτείνοντας δύο σημαντικές αλλαγές: τη δημιουργία φόρουμ που θα αποφασίζει την πολιτική σε σχέση με το Ιντερνετ και ένα «μοντέλο συνεργασίας», το οποίο θα αποτελείται από διάφορες κυβερνήσεις και θα έχει τον συνολικό έλεγχο.

Δυστυχώς για τις Ηνωμένες Πολιτείες, η ιδέα βρήκε ενθουσιώδη ανταπόκριση. Ο Αμερικανός εκπρόσωπος πέρασε στην αντεπίθεση, υποστηρίζοντας ότι «δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να επιτρέψει αλλαγές οι οποίες θα αντιβαίνουν τον ιστορικο ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στον έλεγχο του Ιντερνετ». Ομως, η άρνηση συμβιβασμού ενίσχυσε την αντίδραση των υπολοίπων και τώρα οι κυβερνήσεις αναμένεται να αποδεχθούν μια συμφωνία που θα τους χαρίζει τον πλήρη έλεγχο του Διαδικτύου. Το θέμα θα τεθεί επισήμως στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ τον επόμενο μήνα, και αντιμέτωπες με τη διεθνή συναίνεση οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έχουν άλλη λύση από το να αποδεχθούν τη νέα κατάσταση.

Θα σημαίνει, όμως, αυτό, όπως υπογράμμισε ο Αμερικανός πρέσβης στον ΟΗΕ, ότι «ακόμη και σε τεχνικές λεπτομέρειες το Ιντερνετ θα πρέπει να ακολουθεί την πολιτική που ορίζουν οι κυβερνήσεις και τα Ηνωμένα Εθνη;». Οχι, σύμφωνα με τον Νιτίν Ντεσάι, τον ειδικό συμβούλο του ΟΗΕ για τον κυβερνοχώρο. «Υπάρχει κοινή ομολογία ότι οι κυβερνήσεις δεν ενδιαφέρονται για την τεχνική και επιχειρησιακή διοίκηση του Ιντερνετ. Οι προδιαγραφές τίθενται από τους χρήστες». Ο Χέντον είναι επίσης απόλυτος. «Το πραγματικό σημαντικό στοιχείο είναι ότι η Ε.Ε. δεν επιθυμεί έναν άλλης μορφής κυβερνητικό έλεγχο του Ιντερνετ. Οι κυβερνήσεις θα έχουν λόγο μόνον εκεί που πρέπει, και μόνο σε ζητήματα που αφορούν το ανώτατο πλαίσιο λειτουργίας του Διαδικτύου».

Ανθρώπινα Δικαιώματα

Ομως ο ειδικός και συγγραφέας Μίλτον Μέλερ δεν είναι τόσο σίγουρος. «Ενα επιβλέπων συμβούλιο θα μπορούσε να εμπλακεί και στις προδιαγραφές. Τι θα το σταματούσε από τα να πει ότι “όταν θέτετε αυτήν την προδιαγραφή για μεταφορά πληροφοριών θα πρέπει να περιλαμβάνετε και κάποιου είδους πρόβλεψη για παρακολούθηση για λόγους ασφαλείας”».

Επειτα, υπάρχει και το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Κίνα έχει δεχθεί επικρίσεις για το γεγονός ότι φιλτράρει το περιεχόμενο του Διαδικτύου εντός των συνόρων της. Η Τυνησία, η οποία θα φιλοξενήσει και τη σύνοδο κορυφής, έχει ήδη δεχθεί επικρίσεις ότι ασκεί λογοκρισία σε πολλές φωνές στο Ιντερνετ. Ο Μέλερ δεν θεωρεί ότι η επίβλεψη από ένα κυβερνητικό συμβούλιο θα έχει καμιά θετική επίπτωση στον τομέα αυτό. «Αυτό που θέλουν οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι κάποιος να είναι σε θέση να επιβάλει τον τερματισμό της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πώς θα συμβεί όμως αυτό; Δεν θεωρώ ότι ένα κυβερνητικό συμβούλιο μπορεί να βελτιώσει τα πράγματα».

Υπάρχουν όμως και άλλα θέματα. Ενα κυβερνητικό συμβούλιο θα δημιουργήσει περισσότερη άχρηστη γραφειοκρατία ή θα επιβάλει ένα ξεκάθαρο σύστημα λειτουργίας; Ο Μέλερ δεν είναι σίγουρος. «Η ιδέα του συμβουλίου είναι πολύ αόριστη. Δεν είναι ξεκάθαρο αν οι κυβερνήσεις γνωρίζουν σε αυτήν τη φάση να κάνουν οτιδήποτε άλλο από το να εμπλέκονται σε πράγματα που κάνουν άλλοι άνθρωποι», υποστηρίζει. Υπάρχουν ακόμη δεκάδες αναπάντητες ερωτήσεις, όμως όλες οι απαντήσεις δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνση: ότι οι κυβερνήσεις θα αρχίσουν να αποφασίζουν για το μέλλον του Ιντερνετ. Και το Ιντερνετ δεν θα είναι πια ποτέ το ίδιο.