Αμερικανική παρέμβαση μετά το φιάσκο του «Ίλιντεν» με κόστος για την Αθήνα

Του Νίκου Μελέτη

Η ώρα της…. Ουάσιγκτον φαίνεται ότι ήρθε στο ονοματολογικό, καθώς με ευθεία παρέμβασή του ο Λευκός Οίκος και ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς (μόνον) προς τον Έλληνα πρωθυπουργό υπενθυμίζει τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί για επίλυση του προβλήματος, θέλοντας να αποτρέψει την αποτελμάτωση της διαδικασίας και το νέο αδιέξοδο το οποίο φάνηκε να προκύπτει μετά το αλαλούμ με το όνομα «Μακεδονία του Ίλιντεν».

Ο κ. Πενς έκανε λόγο για «ιστορική ευκαιρία», εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση που θα προωθήσει την «ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή», δίνοντας έτσι ευρύτερη διάσταση στο ονοματολογικό, καθώς το συνδέει ουσιαστικά και με την προσπάθεια επέκτασης της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια, θέμα το οποίο «ερεθίζει» την γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τους αμερικανούς συντηρητικούς.

Την Πέμπτη και την Παρασκευή θα γίνει στη Νέα Υόρκη νέα συνάντηση Κοτζιά - Ντιμιτρόφ παρουσία του Μ. Νίμιτς. Την προηγούμενη ημέρα ο Έλληνας ΥΠΕΞ θα έχει συνάντηση με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Θα έχουν προηγηθεί οι συναντήσεις Κοτζιά με τον νέο Αμερικανό ΥΠΕΞ, Μ. Πομπέο και τον νέο σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας, Τ. Μπόλτον, στους οποίους θα κληθεί να εξηγήσει τους λόγους που «κόλλησε» η διαδικασία, ενώ είχε δοθεί προς όλους η εντύπωση ότι στη Σόφια οι δύο πλευρές έφθασαν σχεδόν σε συμφωνία. Οι κ. Κοτζιάς και Δημητρόφ θα έχουν ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο να φέρουν σε πέρας, καθώς πρέπει να κρατήσουν όρθια μια διαδικασία που έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα αξιοπιστίας.

Ο αυτοεγκλωβισμός της Αθήνας

Με άστοχους χειρισμούς η ελληνική πλευρά αυτοεγκλωβίστηκε, καθώς τώρα εμφανίζεται ότι η Ελλάδα είναι αυτή που υπαναχωρεί από τη λύση την οποία κατέληξαν οι δύο πρωθυπουργοί στη Σόφια, δίνοντας επιχειρήματα σε όσους θέλουν να ρίξουν το blame game στην Αθήνα. Συγχρόνως όμως θα κληθεί στην διαπραγμάτευση να καταβάλει νέα ανταλλάγματα για το erga omnes.

Είχε προηγηθεί ένα απίστευτο αλαλούμ μετά τη συνάντηση των δύο πρωθυπουργών στη Σόφια, όπου θεωρήθηκε ότι η πρόταση «Μακεδονία του Ίλιντεν» σε συνδυασμό με την υπόσχεση του κ. Ζάεφ για erga omnes χρήση και κάποια συνταγματική αλλαγή ήταν η φόρμουλα την οποία οι δύο κυβερνήσεις μπορούσαν να αποδεχθούν και συνεπώς θα ενημέρωναν γι' αυτό την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία των χωρών τους, όπως και έγινε το Σάββατο.

Η διαρροή όμως το βράδυ της Παρασκευής της ονομασίας που είχε μπει στο τραπέζι και το κύμα αντιδράσεων που προκλήθηκε στην Ελλάδα, ακύρωσε πρακτικά την διαδικασία.

Η κυβέρνηση επιχείρησε να εξωραΐσει τη συγκεκριμένη ονομασία, αλλά ήταν προφανές ότι δεν μπορούσε να την στηρίξει πολιτικά  και έτσι ενώ ήδη αρκετοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ είχαν εκτεθεί στα τηλεοπτικά πάνελ και ραδιόφωνα, υποστηρίζοντας τα θετικά στοιχεία της ονομασίας «Μακεδονία του Ίλιντεν», εκδόθηκε η κυβερνητική ανακοίνωση η οποία προσπάθησε να θέσει τέλος στη συζήτηση για την ονοματολογία.

Το Μέγαρο Μαξίμου μάλιστα επιχειρώντας έναν ύστατο ελιγμό, ανακοίνωσε ότι πλέον θα πρέπει να προηγηθεί η εξασφάλιση της erga omnes χρήσης της ονομασίας και της συνταγματικής αλλαγής και κατόπιν θα συζητηθεί η επιλογή της ονομασίας. Και πλέον επιστρέφει στη θέση για ονομασία με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό, στο πλαίσιο της πρότασης Νίμιτς.

Αποδείχθηκε ότι ήταν λανθασμένος ο συσχετισμός σε ένα άτυπο πάρε - δώσε που είχε δρομολογηθεί, του erga omnes και της συνταγματικής αλλαγής από τη μια και της επιλογής της ονομασίας από την άλλη.

Παραχωρήσεις

Η Αθήνα, προκειμένου να διεκδικήσει το erga omnes και μια δέσμευση για ασαφή συνταγματική αλλαγή, έχει προχωρήσει σε σημαντικές παραχωρήσεις στο ζήτημα που η άλλη πλευρά θεωρεί κορυφαίο, εκείνο της ταυτότητας. Με αποδοχή της γλώσσας ως «μακεδονικής», με συντμήσεις «MK» που παραπέμπουν στον όρο «Μακεδονία» κ.λπ.

Και έτσι βρέθηκε ξαφνικά να παζαρεύει εκ νέου το erga omnes, προσφέροντας ως νέα παραχώρηση και την ονομασία, το «Μακεδονία του Ίλιντεν», το οποίο είναι κατ' εξοχήν σύμβολο του «μακεδονισμού», δεν διαχωρίζει τη γεωγραφική περιοχή της ΠΓΔΜ από τη Μακεδονία και παρουσιάζει σοβαρότατα προβλήματα εφαρμογής καθώς λόγω της δυσκολίας εκφοράς του σλαβικού αμετάφραστου συνθετικού σύντομα θα οδηγούσε στην απάλειψή του, μένοντας απλώς «Μακεδονία».

Πάντως μετά τα όσα συνέβησαν και στα Σκόπια, είναι προφανές ότι έχει καταρρεύσει και το βασικό επιχείρημα του κ. Ζάεφ για να στηρίξει αυτή την ονομασία καθώς είχε υποστηρίξει ότι μόνο έτσι θα εξασφάλιζε την στήριξη ακόμη και του VMRO-DPMNE για erga omnes χρήση και συνταγματική αλλαγή.

Μετά την απόρριψη του πακέτου αυτού και από το VMRO-DPMNE,δεν υπάρχει κανένα επιχείρημα στα χέρια του κ. Ζάεφ, ο οποίος πλέον δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί ότι μπορεί καν να ανταποκριθεί σε στοιχειώδεις δεσμεύσει για μια  συμβιβαστική συμφωνία.

Η «παρτίδα» πάντως δεν έχει χαθεί, εάν πλέον η Αθήνα επιμείνει χωρίς ταλαντεύσεις και άστοχους πειραματισμούς, στη θέση που διατυπώθηκε στην τελευταία κυβερνητική ανακοίνωση για εξασφάλιση του erga omnes και της συνταγματικής αλλαγής και κατόπιν επιλογής ονομασίας από την λίστα του κ. Νίμιτς για προσδιορισμό όχι μόνο πια γεωγραφικό, αλλά και χρονολογικό.