Πίσω στο ευρετήριο

Ο ανθελληνικός ξεσηκωμός του 1918 στο Τορόντο.

Του Ι. Σ. Σαραϊδάρη

Το Σάββατο 18 Μαΐου στην αίθουσα της Παν Μακεδονικής η ΕλληνοΚαναδική Ομοσπονδία του Οντάριο σε συνεργασία με το Εθνικό Κογκρέσο οργάνωσε την παρουσίαση, σε ταινία μικρού μήκους, της εργασίας-  έρευνας των καθηγητών  Thomas W. Gallant Γιώργου Βιτόπουλου καθώς και του ερευνητή Γιώργου Τριχίλη, σχετικά με τα οχλοκρατικά βίαια γεγονότα του Αυγούστου του 1918 που συνέβησαν στο Τορόντο. Την εκδήλωση παρουσίασε ο καθηγητής του πανεπιστημίου του York  Δρ. Σάκης Γκέκας κάτοχος της έδρας Ελληνικών Σπουδών.

Τους καλεσμένους καλωσόρισε ο Σταύρος Δαλακούρας πρόεδρος της Ελληνο Καναδικής Ομοσπονδίας.

Τορόντο Αύγουστος 1918.

Είναι καλοκαίρι του 1918, ο Μεγάλος Πόλεμος πλησιάζει προς το τέλος του όμως καθώς ο αριθμός των τραυματισμένων και ακρωτηριασμένων που επιστρέφουν από το μέτωπο στην πόλη του Τορόντο μεγαλώνει, αυξάνεται και η αγανάκτηση που πλημμυρίζει τις καρδιές των απόστρατων εθελοντών πολεμιστών.

Έως και το 1917 το Καναδικό Εκστρατευτικό Σώμα ήταν ένα στράτευμα αποτελούμενο από εθελοντές. Λόγω των περιορισμών που υπήρχαν σχετικά με την συμμετοχή μεταναστών  στο σώμα αλλά και την βίαια άρνηση των Γαλλόφωνων να συμμετάσχουν σε αυτό όλο το βάρος έπεσε επάνω στους Καναδούς Αγγλικής προέλευσης.

Ο αριθμός των εθελοντών που στάλθηκαν στην πρώτη γραμμή μόνο από την πόλη του Τορόντο ξεπέρασε τις εβδομήντα χιλιάδες ανδρών.

Οι χιλιάδες ανδρών που επέστρεφαν από το μέτωπο ερχόντουσαν αντιμέτωποι με τη σκληρή πραγματικότητα της καθημερινότητας καθώς ήταν πολύ δύσκολο να βρουν κάποια απασχόληση με μισθό ικανό να τους συντηρήσει. Οι τραυματισμένοι, ακρωτηριασμένοι ή και ανάπηροι που ήταν οι πλειονότητα αυτών που γύριζαν στην πατρίδα δεν είχαν την δυνατότητα να έχουν μια σωστή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αλλά και ήταν ακόμη δύσκολο να επιβιώσουν με την σύνταξη που η πολιτεία τους έδινε.

Με φθόνο και πίκρα έβλεπαν τους νέο μετανάστες να έχουν μια φυσιολογική και άνετη ζωή, ενώ εκείνοι που θυσίασαν τα πάντα να βρίσκονται στο περιθώριο.

Έτσι άρχισαν οι οργανωμένες διαδηλώσεις με αίτημα να τους δοθούν τα στοιχειώδη ώστε να προσαρμοσθούν και πάλι στο κοινωνικό σύστημα.

Το ότι νεομετανάστες κατόρθωσαν  να ευδοκιμήσουν και να έχουν τις δικές τους επιχειρήσεις χωρίς να έχουν προσφέρει στον αγώνα ήταν για τους απόστρατους πολεμιστές θέμα συζητήσιμο.

Εκείνη την εποχή ο Ελληνισμός του Τορόντο δεν ξεπερνούσε τον αριθμό των δύο χιλιάδων τριακοσίων ανδρών.

Οι περισσότεροι από τους Έλληνες επιχειρηματίες είχαν τις επιχειρήσεις τους στο τρίγωνο που οι απόστρατοι του μετώπου είχαν επιλέξει ως διαμονή, έτσι οι πρώην στρατιώτες κατά κύριο λόγο αυτά τα εστιατόρια  ή καφέ επισκέπτονταν σε καθημερινή βάση.

Το καζάνι που σιγόβραζε δεν ήθελε και πολύ για να ξεχειλήσει.

Καθώς αρκετοί από τους Έλληνες προερχόντουσαν από την Τουρκοκρατούμενη Μικρά Ασία χώρα εχθρική στην συμμαχία των ΑγγλοΓάλλων ήταν αντικείμενο αμφισβήτησης και εχθρικής συμπεριφοράς από τους απόστρατους.

Αλλά ακόμη και οι γεννημένοι στην τότε Ελληνική επικράτεια αντιμετώπιζαν πρόβλημα καθώς ο τύπος εκείνης της εποχής άρχισε να ζητά την στράτευσή τους στο εκστρατευτικό σώμα ή την επιστροφή τους στην πατρίδα τους.

 Τα γεγονότα ξεκίνησαν από κάτι ασήμαντο που από τις φημολογίες γιγαντώθηκε παρουσιάζοντας τους κακούς και αδίστακτους Έλληνες να έχουν κακοποιήσει τον δικό τους ανυπεράσπιστο και αθώο δεκανέα Κλουτερνέη.

Επί σχεδόν μία εβδομάδα ο όχλος κατέστρεφε ότι ελληνικό ΄συναντούσε στο διάβα του.

Οι ιδιοκτήτες εστιατορίων και καφέ υπήρξαν οι αποδέκτες της οργής του όχλου.

Όταν η οργή είχε καταλαγιάσει όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις· της περιοχής είχαν καταστραφεί. Και όλα  τα αλλεπάλληλα διαβήματα των επιχειρηματιών για κρατική αποζημίωση έπεσαν στο κενό...