ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ
ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ
Της Ηλέκτρας Κίκη,
δικηγόρου
Διανύουμε τον 21ο αιώνα και παρά τη συντέλεση αξιοσημείωτων κοσμογονικών αλλαγών, στον τομέα των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων στην Αλβανία δεν υπάρχει η αντίστοιχη πρόοδος.
Μείζονος σημασίας και άμεσης αντιμετώπισης ζήτημα, αποτελεί η εκπαίδευση στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα. Ένα από τα βασικά και θεμελιώδη κατοχυρωμένα δικαιώματα, στο αλβανικό Σύνταγμα και σε διεθνή κείμενα, παραμένει εδώ και δεκαετίες στην τύχη των διαπραγματεύσεων.
Στο χώρο της εκπαίδευσης τρεις είναι οι βασικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων.
Πρώτη παραβίαση αποτελεί η πράξη της αλβανικής κυβέρνησης να μην επιτρέπει το άνοιγμα των ελληνικών σχολείων παντού στην Αλβανία όπου υπάρχουν Έλληνες. Το δικαίωμα της εκπαίδευσης στην ελληνική γλώσσα αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα στα άτομα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες σύμφωνα με το άρθρο 20 του Συντάγματος. Το δικαίωμα να μαθαίνουν και να διδάσκονται στη μητρική τους γλώσσα το χαίρουν οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες εντός των αυθαίρετων προσδιορισμένων « μειονοτικών ζωνών », απ΄ τις οποίες εξαιρείται η Χιμάρα. Στην Πρεμετή, στη Χιμάρα, στην Κορυτσά, στην Αυλώνα, στο Φίερι και στα Τίρανα με σημαντικό αριθμό Ελλήνων, που διψούν για μάθηση της μητρικής τους γλώσσας, δεν επιτρέπεται η ύπαρξη σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, αφού σύμφωνα με την αλβανική πολιτική τίθενται εκτός « μειονοτικών ζωνών ». Το λυπηρό αυτό γεγονός κάνει τους Βορειοηπειρώτες να είναι έρμαιοι της μοίρας τους, αφού το δικαίωμα εκμάθησης της μητρικής τους γλώσσας αποτελεί ουτοπία.
Δεύτερη είναι η επανειλημμένη άρνηση επαναλειτουργίας του ελληνικού σχολείου στη Χιμάρα, το οποίο έκλεισε αυθαίρετα το 1946 το δικτατορικό καθεστώς του Χότζα, παρά τις νόμιμες απαιτήσεις και διεκδικήσεις παιδιών και γονέων της πόλης αυτής. Εξοργιστική είναι η προκλητική στάση των αλβανικών αρχών, οι οποίες σε απαντήσεις τους προς τους Χιμαραίους τονίζουν πως ουδέποτε στη Χιμάρα υπήρχε ελληνικό σχολείο.
Τρίτη παραβίαση του ιδίου του αλβανικού Συντάγματος είναι η άρνηση από την αλβανική κυβέρνηση της διδασκαλίας της Ιστορίας και Γεωγραφίας της Ελλάδος στα σχολεία της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας. Τραγικό αποτέλεσμα της εν λόγω παραβίασης αποτελεί η μη εκμάθηση της Ιστορίας και Γεωγραφίας του εθνικού κορμού. Δεν παραλείπονται και οι εθνικιστικές αναφορές κατά της Ελλάδος σε βιβλία Ιστορίας που διδάσκονται σε όλα τα σχολεία της Αλβανίας, προβάλλοντας έτσι την παραχάραξη της ιστορίας.
Ιδιαίτερη σημασία συνιστά το γεγονός πως εκτός από το αλβανικό Σύνταγμα, στο οποίο κατοχυρώνονται τα δικαιώματα και οι ελευθερίες του ανθρώπου και τα δικαιώματα των μειονοτήτων, η Αλβανία έχει υπογράψει και διεθνείς συμβάσεις που αναφέρονται στα ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα, με πρόσφατη τη Σύμβαση Πλαίσιο για την προστασία των Μειονοτήτων, την οποία παραβιάζει ασυστόλως.
Εκείνο που κατά βάση υστερεί στην Αλβανία είναι η εφαρμογή τόσο του Συντάγματος όσο και των άλλων διεθνών συμβάσεων. Η πολιτεία και τα αλβανικά κόμματα δεν μιλούν έμπρακτα για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, αλλά συνεχίζουν ενσυνείδητα να τα καταπατούν.
Ζωντανό παράδειγμα τυγχάνει να αποτελεί, το λεγόμενο Πρωτόκολλο της Κερκύρας. Το κείμενο πόρισμα των γενομένων συζητήσεων μεταξύ των αντιπροσώπων της Αυτονόμου Κυβερνήσεως Ηπείρου και των μελών της Διεθνούς Επιτροπής Ελέγχου της Αλβανίας, που υπεγράφη από την τελευταία άνευ όρων, δεν παύει να παραβιάζεται ολοκληρωτικά, αλλά και ειδικά στο άρθρο 8 που αφορά την ελευθέρα ελληνική εκπαίδευση. Το φαινόμενο αυτό το παρατηρούμε επίσης στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, στη Διακήρυξη για τα Δικαιώματα των Προσώπων που ανήκουν σε Εθνικές μειονότητες, στη Διακήρυξη της Βιέννης, στο άρθρο 27 του Διεθνούς Συμφώνου των Ατομικών και Πολιτικών δικαιωμάτων που αφορά στα Δικαιώματα των προσώπων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες και σε άλλες διεθνείς συμβάσεις και κείμενα.
Η μη τήρηση των ως άνω κειμένων δεν συνεισφέρει στην ενίσχυση της φιλίας της συνεργασίας, και στη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών.
Συνέπεια όλων αυτών των παρατυπιών και παραβιάσεων εκ μέρους της αλβανικής κυβέρνησης αποτελεί και η ερήμωση του τόπου μας, που ως άνθος μαραίνεται. Πολλά σχολεία έκλεισαν και συνεχίζουν να κλείνουν. Από τα 112 σχολεία που υπήρχαν το 1991 φέτος υπάρχουν μόλις 29 και από 6.437 μαθητές, τώρα μετριούνται στους 1080. Στην Περιοχή της Άνω Δερόπολης υπάρχουν μόνο δύο σχολεία στους Βουλιαράτες και στους Γεωργουτσάτες, εν αντιθέσει με τα προηγούμενα χρόνια που τα χωριά μας έσφυζαν από ζωή.
Με εθνικό αίσθημα ευθύνης και με απέραντη αγάπη για την ιδιαίτερη Πατρίδα μας, θα πρέπει να αναλάβουμε δραστικά και αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου! Ο αγώνας με σύνεση, μεθοδικότητα και εθνική στρατηγική θα φέρει αξιοσημείωτα και καρποφόρα αποτελέσματα!
