Πίσω στο ευρετήριο

 Ελληνοκυπριακές περιουσίες στα κατεχόμενα

Ο σφετερισμός συνεχίζεται

Της Χριστιάννας Λούπα*

loupachr@otenet.gr

Ιούλιος 1974: Ο Αττίλας σπέρνει το θάνατο στην Κύπρο. Το νησί διχοτομείται. Χιλιάδες είναι οι ξεριζωμένοι Ελληνοκύπριοι από το Βόρειο τμήμα της μεγαλονήσου, που υποχρεωτικά εκτοπίστηκαν από τα πατρογονικά τους εδάφη και έκτοτε δεν τους επιτράπηκε ποτέ να ξαναγυρίσουν. Οι άνθρωποι αυτοί όμως, εκτός από τις αναμνήσεις και την ιδιαίτερη πατρίδα τους, άφησαν πίσω και όλα τα υπάρχοντά τους. Η κινητή και ακίνητη περιουσία τους εγκαταλείφθηκε στα χέρια των Τούρκων, που την λυμαίνονται, ξεπουλώντας την σε αδίστακτους τυχοδιώκτες και διεφθαρμένους καιροσκόπους και πλουτίζουν από τον μόχθο των άτυχων προσφύγων.

Τι καθεστώς ισχύει αλήθεια για τις περιουσίες αυτές που αναγκαστικά εγκαταλείφθηκαν, αποκλεισμένες από τους νόμιμους ιδιοκτήτες τους; Σύμφωνα με επίσημα αρχεία, έως το 1974 το 82% της ιδιωτικής γης που βρίσκεται σήμερα στα Κατεχόμενα ανήκε σε Ελληνοκυπρίους. Ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας αυτής κατανεμήθηκε σε 120.000 Τούρκους εποίκους που μεταφέρθηκαν παράνομα από την Τουρκία στην κατεχόμενη περιοχή, προκειμένου να αλλάξει η δημογραφική δομή της Κύπρου. Οι εθνοκαθαρτήριες πρακτικές άλλωστε, είναι κάτι με το οποίο η αγαπητή γείτων είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένη.

Ο ίδιος ο Αναπληρωτής Πρωθυπουργός και Υπουργός αρμόδιος για Κυπριακές Υποθέσεις  Abdullatif Sener εξ άλλου, στις 23/8/2004, είχε δηλώσει στη Milliyet ότι «το σύνολο των περιουσιών, που οι ξένοι αγόρασαν, αυξήθηκε κατά δέκα φορές τα τελευταία δύο χρόνια». Το θέμα είναι ότι οι αγοραπωλησίες αυτές είναι καθ’ όλα παράνομες και για το λόγο αυτό οι κυβερνήσεις πολλών χωρών έχουν εκδώσει οδηγίες προς τους υπηκόους τους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν, αναζητώντας μια ηλιόλουστη εξοχική κατοικία στη Μεσόγειο, αγοράζουν ακίνητα στη βόρεια Κύπρο, δεδομένου ότι είναι πιθανόν να ασκηθούν εναντίον τους αστικές και ποινικές αγωγές στα δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας και να εκδοθεί Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης, που εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ας σημειωθεί εδώ ότι πρόκειται για στυγνή, θρασύτατη και απροκάλυπτη αρπαγή περιουσιών, που δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί κάτω από κανένα απολύτως πρόσχημα, μολονότι το άρθρο 159 του Συντάγματος του ψευδοκράτους ορίζει ότι η ακίνητη περιουσία των Ελληνοκυπρίων προσφύγων περιέρχεται στην ιδιοκτησία του ψευδοκράτους, το οποίο δικαιούται να τη χειριστεί και να τη διαθέσει όπως επιθυμεί.

Ωστόσο, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών με το ψήφισμα 37/253 του 1983 ζητεί «την αποκατάσταση και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών όλων των Κυπρίων, περιλαμβανομένων της ελευθερίας κίνησης, του δικαιώματος εγκατάστασης και του δικαιώματος ιδιοκτησίας». Επιπρόσθετα, το 2004, η υποεπιτροπή του ίδιου Οργανισμού για την Προώθηση και Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενέκρινε ομόφωνα τις «Αρχές για την Επανάκτηση της Κατοικίας και της Περιουσίας για τους Πρόσφυγες και τους Εκτοπισμένους».

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) εξ άλλου, μετά την εκδίκαση διαφόρων προσφυγών Ελληνοκυπρίων, όπως εκείνη της Τιτίνας Λοϊζίδου, έχει κρίνει ένοχη την Τουρκία για αποστέρηση των Ελληνοκυπρίων από τη χρήση των περιουσιών τους και έχει καταδικάσει την Άγκυρα σε αποζημίωσή τους για όσο διάστημα διήρκεσε η αποστέρηση αυτή, προτρέποντάς την ταυτόχρονα να τους επιτρέψει να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Καθίσταται άλλωστε σαφές στις σχετικές αποφάσεις ότι η Τουρκία παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Όμως, αναμφίβολα, δεν είναι η πρώτη φορά που η γειτονική χώρα κωφεύει στις αποφάσεις και τις νουθεσίες των Διεθνών Οργανισμών και Δικαστηρίων, εξακολουθώντας να παραμένει «τυφλή τον τε νουν, τα τ’ ώτα, τα τ’ όμματα»! Και βέβαια όλοι γνωρίζουμε καλά, ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με τα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε άλλο παρά άριστες είναι. Αυτό όμως που παραμένει ανεξήγητο είναι τι θέση έχει μία χώρα, που επιδεικνύει παντελή αδιαφορία προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ανάμεσα στις δημοκρατίες της γηραιάς ηπείρου. Τα λόγια του ίδιου του καθηγητή  Μπακίρ Τσαγλάρ, που ήταν μέλος της επιστημονικής ομάδας που εκπροσώπησε την Τουρκία στο ΕΔΑΔ, στην υπόθεση Λοϊζίδου, νομίζω πως εξηγούν πολλά: «Το κυριότερο πρόβλημα της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι η επάρκεια στον οικονομικό τομέα, αλλά η ανεπάρκεια στο Δίκαιο. Υπάρχει ο ισχυρισμός ότι η Τουρκία δεν πληροί τους όρους των δικαιωμάτων και ελευθεριών σ’ αυτό το νομικό οικοδόμημα».

Εμείς πάντως, ως Έλληνες, αλλά και ως Ευρωπαίοι πολίτες, εξακολουθούμε να αναρωτιόμαστε γιατί η Άγκυρα χαίρει αυτής της προνομιακής μεταχείρισης από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη στιγμή μάλιστα, που όχι μόνο δεν πληροί καμία προϋπόθεση ένταξης, αλλά επί πλέον με κατάφορη προκλητικότητα αδιαφορεί συστηματικά και παντελώς για τις συστάσεις που της γίνονται. Ας μας το εξηγήσουν αυτό οι Μεγάλοι της Γης, που κανονίζουν τις τύχες μας. Σίγουρα αυτοί κάτι παραπάνω θα ξέρουν!

*Η Χριστιάννα Λούπα είναι δικηγόρος και συγγραφέας του βιβλίου «Μετά την Καταστροφή, Σμύρνη – Κατοχή» (εκδόσεις Ιωλκός)