Πίσω στο ευρετήριο

 Όχι στην χωρίς λόγο κράτηση

                                                           Του Θωμά Στεφ. Σάρα

Θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως “κεραυνός εν αιθρία”, η πραγματικά ιστορική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Καναδά, η σχετιζόμενη με το δικαίωμα της διοίκησης να θέτει υπό κράτηση άτομα τα οποία θεωρεί επικίνδυνα για την δημόσια τάξη και ασφάλεια ή ότι συνεργάζονται με τρομοκρατικές οργανώσεις.

Το ποιό εντυπωσιακό είναι το γεγονός της απόλυτης ομοφωνίας και των εννέα μελών του ανωτάτου δικαστηρίου της χώρας. Με την απόφαση αυτή ουσιαστικά οι δικαστές χαρακτήρισαν ως αντισυνταγματική τη σχετική νομοθεσία η οποία επέτρεπε στην κυβέρνηση να θέτει υπό κράτηση, χωρίς χρονικά περιθώρια και ενώ τα διοικητικά όργανα μελετούσαν την πιθανότητα απομάκρυνσης των ατόμων αυτών, τα οποία διατηρούν σχέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένα να αναφέρουν τους λόγους και τις αιτίες αυτού του μέτρου. 

Το σύστημα αυτό γνωστό με την ονομασία “ σύστημα βεβαιώσεων ασφάλειας”,  σύμφωνα με τους δικηγόρους της κυβέρνησης, αποτελεί ένα σπουδαίο όργανο για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας και την διατήρηση της εσωτερικής γαλήνης και ασφάλειας του Καναδά.

Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, στην κατηγορία αυτή είχαν τοποθετηθεί έξι άτομα τα οποία αντιμετώπιζαν την πιθανότητα αποβολής τους από την χώρα, χωρίς καμία διαδικασία επί τη βάσει των προβλέψεων της αυτής της νομοθεσίας.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης “ η βασική αρχή της δικαιοσύνης η οποία εφαρμόζεται στην περίπτωση αυτή είναι το ότι προτού η πολιτεία θέσει υπό κράτηση άτομα για σχετικά μεγάλα χρονικά διαστήματα είναι υποχρεωμένη να λαμβάνει μέτρα προσφοράς μιας δίκαιης διαδικασίας.”

Την υπόθεση αυτή έφεραν στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας, τρία άτομα τα οποία ανήκαν στην κατηγορία των “βεβαιώσεων ασφάλειας” τα οποία δυστυχώς θα παραμείνουν υπό κράτηση λόγω του ότι το δικαστήριο αναιρεί την απόφασή του για ένα χρόνο προκειμένου να δώσει την ευκαιρία στο Κοινοβούλιο της χώρας να εισαγάγει σχέδιο νόμου που να συμβιβάζεται με την απόφαση του δικαστηρίου.

Την απόφαση χαιρέτισαν με ανακούφιση η υπό κράτηση πολίτες οι οποίοι την χαρακτήρισαν  ως απόφαση ενάντια στην πρακτική δημιουργίας τόπων κράτησης τύπου Guantanamo στο Καναδά.

Σχολιάζοντας την απόφαση ο Υπουργός του Καναδά υπεύθυνος για τη δημόσια ασφάλεια Stockwell Day, τόνισε ότι δεν προτίθεται η Κυβέρνηση να ακολουθήσει τις υποδείξεις του δικαστηρίου.

Με την απόφαση αυτή, είναι βέβαιο ότι δημιουργούνται νέες προοπτικές στην εφαρμογή έκτακτων μέτρων από πλευράς της διοίκησης, ύστερα από την γνωστή υπόθεση του Maher Arar,  Καναδού ο οποίος γεννήθηκε στη Συρία και τον οποίο η εθνική ασφάλεια του Καναδά χαρακτήρισε ότι είχε διασυνδέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις και άτομα. Σαν αποτέλεσμα αυτών των κατηγοριών το 2002, οι αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών έστειλαν τον Καναδό πολίτη στη Συρία, όπου ο τελευταίος  φυλακίστηκε και κακοποιήθηκε.  Τον περασμένο μόλις μήνα η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Καναδά τελικά συμβιβάστηκε με τον κ. Αράρ έναντι ποσού αποζημίωσης $ 9.75 εκατομμυρίων δολαρίων καθώς επίσης και  δημόσια απολογία. Αυτό, εξ άλλου, υπήρξε και η αιτία της υποβολής παραίτησης από την ηγεσία των υπηρεσιών ασφαλείας του αρχηγού του σώματος.

Το Κοινοβούλιο του Καναδά, ως γνωστόν, είναι διηρημένο πάνω στην ανάγκη διατήρησης του μέτρου των βεβαιώσεων, το οποίο εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά το 2001 και πρόκειται να λήξει την πρώτη του Μάρτη 2007.

Η Φιλελεύθερη αντιπολίτευση, η οποία και παρουσίασε τον νόμο τότε, δεν θέλει την ανανέωσή του για την διατήρηση των ειδικών εξουσιών σύλληψης και την συνέχιση του μέτρου των μυστικών δικαστηρίων. Δύο άλλες προβλέψεις της ίδιας νομοθεσίας έχουν χαρακτηρισθεί ως αντισυνταγματικές νωρίτερα από δικαστήρια του Οντάριο.

Σχολιάζοντας την απόφαση του δικαστηρίου ο γενικός γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας τόνισε ότι με αυτήν “ αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση της νομοθεσίας”. “Με την απόφαση αυτή το Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να τοποθετήσει στο κέντρο των προσπαθειών της για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα”, τόνισε ο ομιλητής.

Κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών οι αρχές εφάρμοζαν το μέτρο αυτό με σχετική διακριτικότητα και στις περισσότερες περιπτώσεις απέβαλαν χωρίς “τυμπανοκρουσίες” από τον Καναδά άτομα τα οποία χαρακτηρίζονταν ότι ανήκαν στην κατηγορία των ύποπτων για κατασκοπεία ή και συνεργάτες τρομοκρατικών οργανώσεων.

Η τελευταία απόφαση του δικαστηρίου αφορά άτομα τα οποία είναι φυλακισμένα για χρόνια τώρα, χωρίς όμως να έχουν απαγγελθεί εναντίον τους κατηγορίες, με τη βοήθεια και επί τη βάσει μυστικών στοιχείων και στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς καν τη δυνατότητα αποφυλάκισης με εγγύηση.

Έτσι όμως και η έλλειψη στοιχείων κατηγορητηρίου καθιστά πολύ δύσκολο να εξακριβωθεί το εάν και κατά πόσον ο κατηγορούμενος είναι πραγματικά όργανο ή και συνεργάτης των τρομοκρατών.

Μεταξύ εκείνων που υπάγονται σε αυτή τη κατηγορία είναι πέντε άτομα για τα οποία οι αρχές έχουν χαρακτηρίσει ότι έχουν κάποια σχέση με την Al Qaeda.  Ένα έκτο άτομο το οποίο συνέλαβαν το 1995 με την κατηγορία ότι βοηθάει την οργάνωση Tamils Tigers στη Sri Lanka, βρίσκεται ελεύθερο με παροχή εγγύησης. Ο μοναδικός κρατούμενος την ώρα αυτή είναι ένας πολίτης από τη Συρία, ο οποίος συνεχίζει να βρίσκεται στη φυλακή.