Ο Κόσμος: “ Επιστροφή στο παρελθόν…”

Του Θωμά Σ. Σάρα

Το διεθνές πολιτικοοικονομικό σύστημα που γνώρισαν και έζησαν οι μεταπολεμικές γενεές, ξαφνικά φαίνεται να γκρεμίζεται σε ερείπια, αφήνοντας πίσω του ερωτήματα και προβληματισμούς για το “τι μέλει γενέσθαι” στην “Νέα Παγκόσμια Τάξη” που με τόσο σκληρή δουλειά προσπάθησαν να εγκαταστήσουν οι ηγεσίες της παγκόσμιας κοινότητας. Ήταν ένα όνειρο ορισμένων πολιτικών ανδρών με φιλελεύθερες ιδέες οι οποίοι είχαν οραματιστεί έναν ποιο δίκαιο κόσμο, ειρηνικό και συνεργαζόμενο, έτσι ώστε τα αγαθά της ειρηνικής συμβίωσης να μπορούν να μοιραστούν σε όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες. Παρόλα αυτά, ωστόσο, ορισμένα σφάλματα των πολιτικών και η απληστία εκείνων που διατηρούν τον πλούτο των εθνών για λογαριασμό τους, έγιναν η κύρια αιτία μετατροπής του οράματος σε έναν πραγματικό εφιάλτη. Έναν εφιάλτη ο οποίος απειλεί να ισοπεδώσει το όλο σύστημα εκ των έσω. Οι προβληματισμοί είχαν αρχίσει τις δύο τελευταίες δεκαετίες όταν η Κίνα και Ρωσία, καθώς επίσης και η Ινδία, θέλησαν να διεκδικήσουν το δικό τους μερίδιο, στην παγκόσμια τούρτα, αρνούμενες να αποδεχτούν την Αμερικανική υπεροπλία στο ρόλο του πλανητάρχη, μια προσπάθεια που θέλησαν να επιβάλλουν οι ΗΠΑ από κοινού με τους συνεταίρους και συμμάχους τους. Τα μεγάλα σφάλματα, ωστόσο, εμφανίστηκαν με τις προσπάθειες και τις φιλοδοξίες των χωρών του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να υψώσουν έναν τοίχο μόνωσης γύρω από την Ρωσία και Κίνα, δημιουργώντας έτσι, στην πράξη, μια νέα ξεκάθαρη γεωπολιτική υπεροπλία, σε βάρος των δύο μεγάλων ανταγωνιστών της Δύσης. Κάπως έτσι, ερμηνεύεται, η προσπάθεια των χωρών του ΝΑΤΟ και κυρίως της Γερμανίας και ΗΠΑ, να αποσπάσουν από τη σφαίρα του Κρεμλίνου τη γειτονική Γεωργία και αργότερα την Ουκρανία, με μελλοντικές βλέψεις στην Λευκορωσία και τις υπόλοιπες μικρές δημοκρατίες της περιοχής. Οι προσπάθειες, ωστόσο, εκείνες   συνάντησαν την άμεση και δυναμική αντίδραση της Μόσχας, η οποία δεν άφησε καμία αμφιβολία για τις προθέσεις της να υπερασπιστεί και διασφαλίσει τα δικαιώματά της στον ζωτικό χώρο της γειτονίας της. Για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, τόσο η Ευρώπη, όσο και η Ουάσιγκτον θέλησαν να επιβληθούν ανοικτά στο ζωτικό χώρο της Μόσχας, σε μια πραγματική επίδειξη δύναμης. Αυτό ίσως ήταν και το μεγαλύτερο πολιτικό λάθος στο οποίο υπέπεσαν, δεδομένου ότι με τον τρόπο αυτό βοήθησαν τη Μόσχα να αντιληφθεί εγκαίρως τις πραγματικές τους προθέσεις και να αντιδράσει έγκαιρα, δημιουργώντας μια ξεκάθαρη ζώνη υπεροχής της και παίρνοντας μέτρα περιορισμού των επιπτώσεων από τυχόν επίδραση των ανταγωνιστών της. Παράλληλα, ωστόσο, η Μόσχα ήταν εκείνη που παρακίνησε το Πεκίνο να διεκδικήσει τα δικά του δικαιώματα σε έναν κόσμο του οποίου την αποκλειστικότητα διεκδικούσαν καθαρά οι ΗΠΑ με τους συμμάχους τους. Τα  γεγονότα που ακολούθησαν το “ξεσήκωμα” της Ουκρανίας και την επιβολή της φιλοδυτικής δικτατορίας έστειλα ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όλες τις πλευρές, ότι η Μόσχα δεν είχε καμία πρόθεση να επιτρέψει σε οποιανδήποτε δύναμη να δημιουργήσει βάσεις κάτω από τη “μύτη” της. Ο οικονομικός αποκλεισμός και τα μέτρα που τόσο βιαστικά θέλησε να λάβει η Ευρώπη με το ΝΑΤΟ, κάθε άλλο παρά βοήθησαν στη λύση του προβλήματος, δεδομένου ότι έδωσαν τη δυνατότητα στις δύο μεγάλες γείτονες δυνάμεις της Ασίας να αξιοποιήσουν τις δικές τους δυνατότητες στους τομείς της υψηλής τεχνολογίας, ενώ παράλληλα η Ευρώπη και ΗΠΑ έχαναν την προσπέλαση σε μια πολύ σοβαρή και μεγάλη αγορά. Μοιραία, σαν αποτέλεσμα υπήρξε η δημιουργία της οικονομικής κρίσης. Αρχικά οι Ευρωπαίοι και Βόρειο-Αμερικάνοι πίστεψαν ότι με τα μέτρα θα είχαν γονατίσει την Μόσχα και επομένως δεν θα υπήρχαν μακρόχρονες επιπτώσεις πάνω στις αγορές τους. Αυτό ίσως να ήταν και το πλέον σπουδαίο σημείο για την αποτυχία της όλης πολιτικής τους, δεδομένου ότι η Μόσχα δεν έδειξε την παραμικρή διάθεση εκχώρησης δικαιωμάτων τόσο στην Ευρώπη, όσο και τις ΗΠΑ. Παράλληλα το διάστημα αυτό το Κρεμλίνο επιδόθηκε σε μια ενεργή διπλωματία προσεγγίζοντας το Ιράν και μπαίνοντας ενεργά στο ανοικτό μέτωπο των ΗΠΑ και της Δύσης στη Μέση Ανατολή. Ταυτόχρονα ενθαρρύνθηκαν οι χώρες του Κόλπου να εναντιωθούν στην Αμερικανική ηγεμονία καθώς επίσης και η Βόρειος Κορέα, η οποία προσπαθεί να διατηρήσει τον έλεγχο πάνω στην χερσόνησο. Η κίνα, από τη δική της πλευρά άρχισε να δημιουργεί τεχνητές νησίδες στο αρχιπέλαγος της περιοχής της, τις οποίες και φρόντισε να εξοπλίσει, χωρίς να χάσει καιρό. Ο πόλεμος της Μέσης Ανατολής, εξ άλλου, δημιουργεί νέα προβλήματα και πολιτικούς συσχετισμούς στην περιοχή, δεδομένου ότι σε περίπτωση επικράτησης του Ισλαμικού κράτους, θα δημιουργηθεί ένα νέο εμπόδιο στη Νέα Διεθνή Τάξη. Μέσα στα πλαίσια αυτής της ανάλυσης θα πρέπει να γίνει αναφορά και στον ισχυρό άνδρα της  Τουρκίας, ο οποίος, έχοντας υπ’ όψη του τα σχέδια της Δύσης για την καρατόμηση της Τουρκικής επικράτειας σε μικρότερα ανεξάρτητα κρατίδια, και εν γνώσει της απροθυμίας των Ευρωπαίων να τον δεχθούν στις τάξεις τους, όπως ήταν επόμενο στράφηκε και αυτός προς τον ίδιο άξονα της Μόσχας-Πεκίνο, πασχίζοντας να διατηρήσει την περιφερειακή του ηγεμονία στην περιοχή, με τις ευλογίες των δύο μεγάλων ασιατικών δυνάμεων. Οι εξελίξεις αυτές από κοινού με τη μεγάλη οικονομική κρίση που κτύπησε τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, και η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανταποκριθεί δεόντως, είχαν σαν αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας και τη δημιουργία πρωτόγνωρων οικονομικών συνθηκών στις χώρες μέλη. Αυτός ήταν και ο λόγος για την εμφάνιση των ακροδεξιών κομμάτων και τη στροφή του σώματος των ψηφοφόρων προς τους εκπροσώπους αυτών των κινημάτων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα τελευταία εβδομήντα χρόνια, από τη λήξη του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου , οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατόρθωσαν να επιβάλουν μια πραγματικά μακροχρόνια ειρήνη. Μια ειρήνη η οποία απέφυγε την εμπλοκή μεγάλων δυνάμεων στις διάφορες περιφερειακές συγκρούσεις. Είναι η πρώτη φορά, σήμερα, που οι πολιτικές διαμορφώσεις αφήνουν να εννοηθεί η πιθανότητα μιας τρίτης μεγάλης παγκόσμιας σύρραξης, η οποία είναι βέβαιο ότι θα είχε ήδη συμβεί, εάν την προεδρία των ΗΠΑ είχε κερδίσει η ομάδα της Νέας Τάξης υπό την Κλίντον. Αυτό ακριβώς είναι και το μήνυμα που στέλνει ο πρώην ηγέτης της τέως Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, με ένα άρθρο του στο περιοδικό Τάϊμς, με το οποίο προειδοποιεί την παγκόσμια κοινή γνώμη ότι η διεθνής κοινότητα οδηγείται στη πιθανότητα ενός νέου παγκόσμιου πολέμου. Σύμφωνα με τον αρθρογράφο αυτή την εντύπωση δημιουργεί η καθημερινή χρήση στρατιωτικής ορολογίας από τους πολιτικούς και την αυξημένη προσπάθεια όλων σχεδόν των κρατών να τονώσουν τα στρατιωτικά τους αποθεματικά και τα οπλικά τους συστήματα. “Τα πάντα δείχνουν ότι ο κόσμος προετοιμάζεται για πόλεμο” γράφει και εισηγείται την ανάγκη να σταματήσει αμέσως αυτή η καταστροφική κούρσα. Νωρίτερα τον Γενάρη και μέρες μόλις πριν το τέλος της θητείας του προέδρου Ομπάμα από την εξουσία, εκατοντάδες τεθωρακισμένα οχήματα των Ηνωμένων Πολιτειών, από κοινού με στρατιωτικά οχήματα μεταφοράς προσωπικού καθώς επίσης και στρατεύματα στάλθηκαν στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, σαν μέρος των στρατηγικών σχεδίων του ΝΑΤΟ, να σταματήσει την επιθετικότητα της Ρωσίας στην περιοχή.
Το χειρότερο είναι ότι και ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε με επίφαση τις τελευταίες μέρες  ότι προτίθεται να αυξήσει και δυναμώσει το πυρηνικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ, ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν από τη δική του πλευρά δήλωσε ότι η ανανέωση του στρατηγικού οπλισμού της χώρας του αποτελεί προτεραιότητα. Ουδέποτε, στο παρελθόν, γράφει ο αρθρογράφος οι δύο αντίπαλες δυνάμεις δεν είχαν παραταχθεί τόσο κοντά, σε σημείο μάλιστα που θα επέτρεπε την  άμεση σύγκρουσή τους και ζητά από τα Ηνωμένα Έθνη να παρέμβουν ώστε να σταματήσει μια παρόμοια καταστροφική πυρηνική λαίλαπα.