Πίσω στο ευρετήριο

                    Ξεφυλλίζοντας ένα βιβλίο !

 Ένας περίπατος στην ποιητική συλλογή  “Σκαμπανεβάσματα”  του Τάκη Πορτούλα

Γράφει ο Διονύσης Ε. Κονταρίνης  Νέα Υόρκη  Δεκέμβρης 2007

denniskontarinis@yahoo.com 

Για να διαβάσει κανείς ένα ποίημα κι΄ακόμη για να το μελετήσει δεν χρειάζεται να έχει κάποια σχέση με την ποίηση ή να την θεωρεί σαν ένα λογοτεχνικό είδος που ταιριάζει σ΄αυτούς που έχουν κάποιες ιδιαίτερες γνώσεις και ευαισθησίες  Το ίδιο το ποίημα, το καλό ποίημα  θα σου μιλήσει από μόνο του.

Ο Οδυσσέας Ελύτης είχε γράψει κάποτε. “Η ποίηση χτυπάει σαν το σφυγμό στο χέρι μας.” Και ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τα λόγια ενός Ελύτη;  Όμως κάπως έτσι θα πρέπει να νιώθει κι΄ο Τάκης Πορτούλας. Να νιώθει πως η ποίηση χτυπάει σαν τον σφυγμό στο χέρι του. Γιατί μέσα από την ποίηση ο Τάκης Πορτούλας εκφράζεται σωστά και πλατιά.

Προσωπικά ομολογώ ότι δεν ανήκω σ΄αυτούς που διαθέτουν τις ιδιαίτερες γνώσεις πάνω στην ποίηση.  Κι΄ακόμη πιο πολύ, δεν είμαι βιβλιοκριτικός. Έχω όμως κάπoιες ευαισθησίες. Και τις ευαισθησίες μου αυτές κατάφερε να αγγίξει η ποιητική συλλογή του Τάκη Πορτούλα που τιτλοφορείται  “Σκαμπανεβάσματα.” και που είχε την καλοσύνη να μου στείλει πριν λίγο καιρό. Και τον ευχαριστώ.

Δεν γνώριζα τίποτε για τον δημιουργό αυτού του βιβλίου. Διαβάζοντάς το όμως μέσα από το στίχο του γνώρισα τον ποιητή, μέσα από τα νοήματά του γνώρισα  τον δημιουργό και μέσα από πνεύμα του γνώρισα τον άνθρωπο. Γνώρισα τον άνθρωπο, που η Μούσα προόριζε να τραγουδήσει τον προαιώνιο ελληνικό καημό Τη νοσταλγία όπως πολύ σωστά γράφει στον πρόλογο του βιβλίου ο γιατρός Χρήστος Εμμανουηλίδης από το Λος Άντζελες. Γιατί είναι γεγονός ότι ο Τάκης Πορτούλας μπορεί σίγουρα να χαρακτηριστεί σαν ο ποιητής της νοσταλγίας. Αυτό άλλωστε φαίνεται στην πρώτη από τις τέσσερις ενότητες του βιβλίου του. “Της ξενιτιάς.”

Γεννημένος στο πανέμορφο, για όσους το έχουν γνωρίσει, Γαλαξίδι, έφυγε από κει για την Αμερική το 1951 κουβαλώντας μαζί του την μεγάλη του αγάπη για τον τόπο που γεννήθηκε. Αυτή την αγάπη που τραγουδάει στα περισσότερα από τα ποιήματά του.

Πάρε τις σκέψεις μου  μαζί

Στον τόπο, που τις έφκιαξα

Στον τόπο που έζησα παιδί

Κι΄ από του δέντρου ένα κλαδί

Σαν το πουλί του πέταξα.

Γράφει χαρακτηριστικά στο ποίημα του Πάρε με φίλε χαρακτηρίζοντας τόσο παραστατικά την μετανάστευσή του.

Μέσα στην βαλίτσα της ξενιτιάς ο Τάκης δεν κουβαλούσε μόν τα όνειρα για το μέλλον του. Πιο πολύ είχε κλείσει την νοσταλγία για την Ελλάδα, το Γαλαξίδι και όλα όσα άφησε πίσω του. Όλα αυτά που δεν τον άφησαν ήσυχο τα πάρα πολλά χρόνια της ξενιτιάς του. Κι΄ήταν αυτό που ήθελε να τραγουδήσει μέσα από τα ποιήματά του.

Κι΄ακούω στο νου μου μια φωνή

Η ξενιτιά με κούρασε

Κι΄άλλο δεν την μπορώ

Γράφει στο ποίημα του Η πέτρα από τ΄ακρογιάλι.

Στους στίχους των ποιημάτων του καταφέρνει να παντρέψει τη νοσταλγία με την αγάπη και την ανθρωπιά. Τη νοσταλγία, που όπως ο ίδιος λέει, δεν τον άφησε ούτε για μία στιγμή από την ημέρα, που είδε πίσω του να ξεμακραίνει το Γαλαξίδι. Έκλεισε όμως μέσα στην ψυχή του ότι,

ο γυρισμός στον τόπο που γεννήθηκα,

θα΄ναι το πιο όμορφο ταξίδι.

Οι στίχοι του αγκαλιάζουν όλες τις ψυχές των μεταναστών της γενιάς του, αυτούς που έφτασαν εδώ με το όνειρο του γυρισμού. Ενός γυρισμού που τις πιο πολλές φορές έμεινε όνειρο.

Στη σκέψη μου είχα πάντα την πατρίδα

 και κάποιο είδος γυρισμού, είναι οι σκέψεις του φίλου του και η αφορμή για το ποίημα “Πάρε με φίλε”

Με μία ευαίσθητη τεχνική, που προσφέρεται για την κατανόηση των μηνυμάτων που κλείνουν μέσα τους και σε ελεύθερο στίχο τα ποιήματά του, δίνουν στον αναγνώστη τη γεύση της απόλαυσης αλλά και του προβληματισμού. Σε γεμίζουν με τα συναισθήματα του δημιουργού αλλά και σε τοποθετούν πάνω στους προβληματισμούς του. Δεν είναι ανάγκη να ανήκει κανείς στη γενιά του για να καταλάβει τον ποιητή και τις ανησυχίες του. Οι εικόνες που ζωγραφίζει δίνουν στον καθ΄έναν όλα όσα κλείνει μέσα της η ψυχή του.

Τα “Σκαμπανεβάσματα” είναι μία ποιητική συλλογή σε τέσσερις ενότητες. Της ξενιτιάς, Στοχασμοί και ιστορίες, Της πατρίδας και Τραγούδια.

Σε κάθε μία απ΄αυτές τις ενότητες ο Τάκης Πορτούλας έχει καταφέρει να δώσει και από έναν ξεχωριστό ποιητικό εαυτό του. Μέσα σ΄αυτές τις ενότητες η νοσταλγία συνυπάρχει με μία διάθεση φιλοσοφική. Κι΄αλλού καταφέρνει να παντρεύει με επιτυχία την σάτιρα με το χιούμορ.

Ο Τάκης Πορτούλας στο πρώτο του αυτό βιβλίο αφήνει να πλανάται μία υπόσχεση. Ότι θα μας πει ακόμη πιο πολλά πάνω στην ποίηση. Και θα περιμένουμε.