Το πüκερ των αγωγþν και το τουρκικü χαρτß της Gazprom
Του ΧÜρη Φλουδüπουλου
ΕÜν οι μÝχρι πρüτινος υψηλÝς τιμÝς του πετρελαßου και συνακüλουθα του φυσικοý αερßου επÝτρεπαν μÝχρι πρüσφατα στη Μüσχα την πολυτÝλεια να μη φεßδεται χρημÜτων στους σχεδιασμοýς της για νÝα Project αγωγþν, η νÝα εποχÞ των χαμηλþν τιμþν πετρελαßου, απλÜ δεν μπορεß να δικαιολογÞσει σπατÜλες. ΑυτÞ θα μποροýσε να εßναι μια πρþτη ανÜγνωση για τις ανακοινþσεις που αφοροýν την ακýρωση κατασκευÞς του αγωγοý SouthStream, ενüς Ýργου του οποßο το κüστος σýμφωνα με τις τελευταßες εκτιμÞσεις Ýχει αυξηθεß κατÜ περßπου 50% απü το αρχικü μπÜτζετ, φτÜνοντας τα 30 δισ. δολÜρια.
Μια δεýτερη ανÜγνωση ωστüσο των χθεσινþν προσεκτικþν δηλþσεων του Β. Ποýτιν, αφÞνει Ýνα παρÜθυρο για το μÝλλον: ο Ρþσος πρüεδρος ανÝφερε χαρακτηριστικÜ üτι «εÜν η Ευρþπη δεν θÝλει το Ýργο, τüτε αυτü δε θα γßνει», πετþντας με αυτüν τον τρüπο το «μπαλÜκι» στην πλευρÜ των Βρυξελλþν.
ΠÜντως δε λεßπουν οι εκτιμÞσεις που αναφÝρουν üτι μπορεß ο South Stream να ακυρþνεται, δε συμβαßνει το ßδιο ωστüσο με τα σχÝδια για εναλλακτικÞ üδευση των ρωσικþν εξαγωγþν μÝσω νÝου αγωγοý ανταγωνιστικοý προς το νüτιο διÜδρομο. Τα σχÝδια αυτÜ δε φαßνεται να ακυρþνονται, αλλÜζουν üδευση και πιθανüν να χρησιμοποιÞσουν ως βÜση την Τουρκßα.
Σε κÜθε περßπτωση οι τελευταßες εξελßξεις δεßχνουν üτι το τοπßο παραμÝνει ρευστü και üτι ακüμη και οι ßδιες οι ανακοινþσεις του Ποýτιν για ακýρωση του South Stream δεν μποροýν να θεωρηθοýν ως οριστικÝς και δεδομÝνες. Επßσης τα σχÝδια για εναλλακτικÞ πρüσβαση του ρωσικοý αερßου (παρακÜμπτοντας την Ουκρανßα) προς την νüτια Ευρþπη θα μποροýσαν να υλοποιηθοýν μÝσω ενüς hub και στην ΕλλÜδα για το οποßο επßσης Ýγινε αναφορÜ απü το Ρþσο πρüεδρο.
ΠÜντως σε σχÝση με τις χθεσινÝς ανακοινþσεις, θα πρÝπει να επισημανθοýν τα εξÞς δεδομÝνα:
• Η ρωσικÞ οικονομßα διανýει υπü την πßεση των χαμηλþν τιμþν του πετρελαßου περßοδο κρßσης. ¹δη ανακοινþθηκε η μερικÞ αποκρατικοποßηση της πετρελαúκÞς Rosneft, ενþ αναμÝνονται και Üλλες κινÞσεις μεßωσης του κüστους. ΕπομÝνως Ýνα φαραωνικü σχÝδιο αρκετþν δισ. δολαρßων, üπως ο SouthStream, δεν μπορεß πλÝον να συντηρεßται.
• Στην κατεýθυνση αυτÞ βοηθοýν και οι εξελßξεις στον ενεργειακü χÜρτη. Οι ρωσικοß αγωγοß üπως ο SouthStream εßχαν σχεδιαστεß ως απÜντηση σε αντßστοιχα ανταγωνιστικÜ σχÝδια που απειλοýσαν τη ρωσικÞ κυριαρχßα σε αγορÝς που μονοπωλοýνται απü ρωσικü αÝριο. Το ναυÜγιο του αγωγοý Nabucco επß της ουσßας Ýχει αφαιρÝσει Ýνα σημαντικü – αν üχι το σημαντικüτερο – λüγο ýπαρξης του SouthStream.
• Αντßθετα ο αγωγüς TAP πλÝον αναδεικνýεται ως η κυριüτερη ανταγωνιστικÞ «απειλÞ» αφοý θα μεταφÝρει αÝριο απü το ΑζερμπαúτζÜν σε αγορÝς της νοτιονατολικÞς Ευρþπης (Βουλγαρßα, ΕλλÜδα, Ιταλßα) με μεγÜλη εξÜρτηση απü τη Gazprom. Βεβαßως Ýνα ερωτηματικü εßναι το κατÜ πüσο οι ανακοινþσεις που Ýγιναν χθες μποροýν να δημιουργÞσουν νÝα δεδομÝνα το νüτιο διÜδρομο, ιδιαßτερα üταν ο TANAP (το τμÞμα του νüτιου διαδρüμου που θα διασχßζει την Τουρκßα απü τα σýνορα της Γεωργßας μÝχρι τα ελληνοτουρκικÜ σýνορα) εßναι Ýνα εξαιρετικÜ προχωρημÝνο project και Ýχουν δημοπρατηθεß ακüμη και τα συμβüλαια των σωλÞνων.
• Οι ανακοινþσεις στην Τουρκßα πÝρα απü τις πανηγυρικÝς δηλþσεις, αφοροýν περιορισμÝνης εμβÝλειας συμφωνßες. Η μüνη πραγματικÞ εμπορικÞ συμφωνßα αφορÜ την αýξηση των ρωσικþν εξαγωγþν αερßου προς την Τουρκßα κατÜ επιπλÝον 3 δισ. κυβικÜ μÝτρα, τα οποßα μÜλιστα θα χρησιμοποιÞσουν διαθÝσιμη χωρητικüτητα στον υφιστÜμενο αγωγü bluestream. Για τον ßδιο αγωγü υπεγρÜφη Ýνα μνημüνιο κατανüησης, μεταξý της Botas και της Gazprom, σε συνÝχεια των παλαιüτερων σχεδßων για αναβÜθμισÞ του. ΚατÜ πüσο μπορεß αυτü το μνημüνιο να προχωρÞσει, θα εξαρτηθεß απü το εÜν μπορεß να υπÜρξει επÝκταση προς τα δυτικÜ (ΕλλÜδα, Βουλγαρßα) κÜτι δηλαδÞ που δεν επετεýχθη με το South Stream.
• Το δεýτερο σκÝλος των χθεσινþν ανακοινþσεων αφορÜ τις παραχωρÞσεις που Ýγιναν απü τη ρωσικÞ πλευρÜ σε επßπεδο τιμþν. Σýμφωνα με τις δηλþσεις του Β. Ποýτιν θα δοθεß μεßωση 6% στην τιμÞ του αερßου απü το 2015 (επιπλÝον των πρüσφατων μειþσεων που εßχαν συμφωνηθεß). Ο Β. Ποýτιν δÞλωσε χαρακτηριστικÜ üτι η Τουρκßα θα μποροýσε – στο πλαßσιο της ανÜπτυξης των κοινþν Ýργων Ρωσßας Τουρκßας – να εξασφαλßσει τιμÝς αερßου στα επßπεδα της Γερμανßας.
ΠηγÞ:www.capital.gr
