Για ένα
νέο παραγωγικό κύκλο ταυτότητας και
πολιτιστικής παράδοσης
Φάνης
Μαλκίδης
Ομιλία στις εκδηλώσεις του Δήμου Νέας Βύσσας, του Δημοτικού Διαμερίσματος Καβύλης και του Πολιτιστικού Συλλόγου Καβύλης νομού Έβρου*.
Στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, η ταυτότητα των Ελλήνων πέρασε μία μεγάλη, καταστροφική, εάν δούμε τα αποτελέσματά της κρίση ταυτότητας. Ήταν η περίοδος σάρωσης του τοπίου με την «ανοικοδόμηση» και την αντιπαροχή και της καταστροφής του τόπου, δηλαδή της ταυτότητας του κάθε Έλληνα και Ελληνίδας. Εκτός από το τοπίο και την οριστική εξαφάνιση των κατασκευών οι οποίες παρά τη μη ύπαρξη χρημάτων είχαν μία εξαιρετικής σημασίας ομορφιά, είχαμε και μία άνευ προηγουμένου εγκατάλειψη του αγροτικού χώρου. Όλοι και όλες είχαν σαν στόχο την Αθήνα, την πόλη, για να γίνουν πρωτευουσιάνοι, για να μην είναι «χωριάτες», ή στο εξωτερικό για μία καλύτερη ζωή, αφού το κράτος δεν είχε πολιτική απασχόλησης. Έτσι συντελέστηκε σε αυτές τις δύο δεκαετίες μία αλλοίωση του αγροτικού και αστικού τοπίου και μία διαμόρφωση μίας νέας ανθρωπογεωγραφίας, των οποίων τα αποτελέσματα τα είδαμε πολύ έντονα στην επόμενη περίοδο. Οι κύκλοι όμως της ανθρώπινης διαδρομής έχουν ιδιαίτερη αξία όταν αυτοί ολοκληρώνονται σύντομα και ο άνθρωπος αναζητά τις ρίζες του, τον τόπο του, δηλαδή την ταυτότητά του, εντός της βιολογικής του πορείας. Έτσι ήδη από τις δεκαετίες του 1970 και 1980 αυτοί που πριν λίγα χρόνια ήθελαν να γίνουν «κάτοικοι Αθηνών», «Αθηναίοι», αναζητούσαν τα Σαββατοκύριακα και στις εορτές τα χωριά τους, για να ανασάνουν, και να δουν ξανά ότι είχε απομείνει από την πιο καταστροφική, εν καιρώ ειρήνης, περίοδο της ελληνικής ιστορίας. Ταυτόχρονα άρχισαν οι πρώτες παλιννοστήσεις από το εξωτερικό, αφού οι μετανάστες της Ευρώπης βίωναν τις πρώτες δυσκολίες στην οικονομική και κοινωνική ζωή.
Η Καβύλη, ένα προσφυγικό χωριό κοντά στην Νέα Ορεστιάδα, έχει λίγο πολύ την ίδια πορεία που περιγράψαμε πιο πάνω. Προσφυγιά από την ανατολική Θράκη και εγκατάσταση σε ένα φτωχό αλλά όμορφο οικισμό με ισχυρό κοινοτικό πνεύμα, νέα προσφυγιά στο εμφύλιο πόλεμο και λίγο αργότερα νέα προσφυγιά στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Ωστόσο ο κύκλος έκλεισε όταν αυτό το «μοντέλο» έφτασε στα όριά του και η ζωή στις πόλεις έγινε ανυπόφορη και ζωή στο χωριό επανασύνδεση με την καταγωγή και την ταυτότητα και εναλλακτικός τρόπος διαβίωσης. Οι κινήσεις του Δήμου της περιοχής, της δημοτικού διαμερίσματος Καβύλης, του πολιτιστικού συλλόγου, για να έρθει ξανά στην επιφάνεια η παράδοση, ο τόπος, το χωριό και η κοινότητα, να συνδεθεί η νεολαία με το χώρο καταγωγής της, είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Είναι ενέργειες που μπορούν να ανοίξουν ένα νέο κύκλο για να ξαναζωντανέψει ο αγροτικός χώρος, να δοθεί ένα άλλο πρότυπο ζωής και πολιτισμού.
* Στις εκδηλώσεις τιμήθηκαν οι καταγόμενοι από το προσφυγικό Καβύλη του νομού ¨Έβρου και ειδικότερα ο π. Βαρθολομαίος Αστεριάδης, ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής Ανδρέας Αστεριάδης, οι επιτυχόντες στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, και ο Φάνης Μαλκίδης του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης.
