Δικαίωμα στη δυναμική μνήμη
Το Ποντιακό, το Θρακικό, το Ιωνικό ζήτημα, γενικότερα ο Ελληνισμός της Ανατολής και η ιστορική του πορεία από την αρχαιότητα μέχρι τη βίαιη εκρίζωσή του, δεν αποτελεί ένα ευκαιριακό θέμα. Δεν αποτελεί δηλαδή ένα θέμα της επικαιρότητας, εφήμερο και κυρίως προεκλογικό. Είναι ένα ζωντανό ζήτημα, με ιδιαίτερες αναφορές στο πεδίο της δυναμικής μνήμης που καθημερινά εμπλουτίζεται. Ειδικότερα, με δεδομένη την κατάσταση που υπήρξε στο προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα από το 1922 μέχρι σήμερα, σε ότι έχει σχέση πορεία της αποκατάστασης, της λεηλατημένης προσφυγικής περιουσίας και εν τέλει της γενικότερης αντιμετώπισης των προσφύγων φτάσαμε στο επίπεδο, όπου μέχρι πρόσφατα οι πρόσφυγες Πόντιοι και μη, ήταν γνωστοί για τους χορούς και τα τραγούδια τους και φυσικά για τα «ανέκδοτα». Όλα αυτά μέχρι πολύ πρόσφατα όταν το δικαίωμα στη μνήμη προβλήθηκε ως κεντρικό αίτημα, μαζί με το δικαίωμα στη γνώση, στην ιστορία, στην αναφορά στην ιδιαίτερη πατρίδα μας, παράλληλα με το ζητούμενο της αναγνώρισης της γενοκτονίας. Αυτή που διάφορους, εν πολλοίς γνωστούς λόγους οι οποίοι σχετίζονται με τις εγχώριες και ξένες πολυποίκιλες δεσμεύσεις και συμφέροντα, δεν προχώρησε. Η σύναξη της ποντιακής νεολαίας και γενικότερα των νέων προσφυγικής καταγωγής 3ης και 4ης γενιάς δεν πρέπει να μείνει μόνο στα γνωστά. Δηλαδή χορούς και τραγούδια. Δεν πρέπει να μείνει στις διαπιστώσεις και κυρίως δεν πρέπει να περιοριστεί σε μία στατική αντιμετώπιση του Ποντιακού. Ενός θέματος, του οποίου οι διαστάσεις υπερβαίνουν κατά πολύ τη συνήθη αντιμετώπιση. Δηλαδή φολκλόρ και τελειώσαμε. Το Ποντιακό είναι πολιτισμός, θέατρο, μουσική, αρχιτεκτονική, γαστρονομία, είναι ιστορία του αρχαίου ελληνικού, βυζαντινού και νεοελληνικού πνεύματος, είναι παιδεία, είναι Πόντιοι της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, είναι Ελληνόφωνοι στον Πόντο σήμερα, είναι το μέγα ζήτημα της γενοκτονίας. Η νεολαία οφείλει να λάβει πρωτοβουλίες μεγάλες και αντάξιες της νεανικής της δυναμικής και συνάμα εφάμιλλες της καταγωγής της. Δεν αρκεί να λες ότι είσαι Πόντιος ή να χορεύεις σαν Πόντιος, ή να συγκινείσαι όταν βλέπεις την Παναγία Σουμελά, ή τον Πυρρίχιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ή να θυμάσαι την πατρίδα σου όταν η σύγχρονη ιστοριογραφία και πολλές φορές και μία πολιτική ελίτ αποπειράται να παραχαράξει την αλήθεια. Σήμερα έχει σημασία να πράττει κάποιος σαν Πόντιος αναλογιζόμενος την καταγωγή του. Με υπερηφάνεια, με αξιοπρέπεια και με αυτοσεβασμό. Απέναντι στο πλούσιο παρελθόν του και κυρίως έναντι του εφάμιλλου όπως πρέπει να είναι μέλλον του. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα περιοριστεί σε χειροκροτητή ή ακόμη χειρότερα σε απρόσωπο κομμάτι ενός άφωνου ακροατηρίου που θα στροβιλίζεται προεκλογικά και κάθε 19η Μαΐου γύρω από καριέρες και επιδιώξεις.
Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη στην Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας (Αθήνα 24 Αυγούστου 2007) κατά την παρουσίαση της έκδοσης των πρακτικών της 2ης Πανελλήνιας Συνάντηση της Ποντιακής Νεολαίας. Στα πρακτικά, τα οποία κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις των αδελφών Κυριακίδη (Θεσσαλονίκη 2007) δημοσιεύουν τις εισηγήσεις τους, για την ποντιακή διάλεκτο οι Χ. Χριστοφορίδης και Κ. Ντίνας, για τη μονή του Αγίου Ιωάννη του Βαζελώνα ο Θ. Κυριακίδης, για τις γεωπολιτικές συνθήκες στο Πόντο κατά την περίοδο εξόντωσης των χριστιανών ο Α.Καστρινάκης- Παναγόπουλος και για τις ιστορικές, πολιτικές και διεθνείς διαστάσεις της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου ο Φ. Μαλκίδης.
