Οι
όψεις του Αλβανικού ζητήματος με την
γραφή και την ματιά του Φάνη Μαλκίδη
Κυκλοφόρησε
το βιβλίο με την στήριξη του Ιδρύματος
Βορειοηπειρωτικών Ερευνών.
«Το αλβανικό εθνικό ζήτημα
στην μεταψυχροπολεμική περίοδο», είναι
ο τίτλος του βιβλίου που κυκλοφόρησε,
δίνοντας πολλές, διαφορετικές αλλά πολύ
σημαντικές όψεις του αλβανικού
ζητήματος, από τις εκδόσεις του
ιδρύματος βορειοηπειρωτικών ερευνών.
Την πραγματεία αυτή υπογράφει ο
Λέκτορας του Δημοκρίτειου
Πανεπιστήμιου Θράκης Φάνης Μαλκίδης, ο
οποίος ερεύνησε και καταγράφει αυτό το
ζήτημα.
Ο κ. Μαλκίδης ήταν προσκεκλημένος της
εκπομπής «η συνέντευξη της εβδομάδας»
στο ράδιο Χρόνος 87,5fm
όπου μίλησε για την έκδοση
αποκαλύπτοντας πτυχές του ζητήματος σε
σχέση με την Ελλάδα, αλλά και
προτείνοντας λύσεις και χειρισμούς στο
πεδίο της εξωτερικής μας πολιτικής.
Επίσης αξίζει να αναφερθεί για τους
ερευνητές ότι για πρώτη φορά
παρουσιάζεται σε μετάφραση μέσα από την
έκδοση αυτή «η πλατφόρμα για την επίλυση
του αλβανικού εθνικού ζητήματος όπως
την αντιλαμβάνεται η Αλβανική Ακαδημία
επιστημών» κι έτσι το πόνημα γίνεται
ακόμη πιο ουσιαστικό στην προσέγγιση
του μελετητή. Απόσπασμα της συνέντευξης
παρουσιάζεται στο σημερινό φύλλο του «Χρόνου»
Κύριε Μαλκίδη είναι μία πρώτη επίσημη
αποτύπωση των αλβανικών θέσεων αλλά και
των ζητημάτων που προκύπτουν μέσα από το
λεγόμενο αλβανικό ζήτημα;
-Το 1998 λίγους μήνες πριν τους
βομβαρδισμούς στο Κοσσυφοπέδιο,
εκδόθηκε στα Τίρανα η «πλατφόρμα
επίλυσης του αλβανικού εθνικού
ζητήματος» από την Ακαδημία επιστημών
των Τιράνων. Είναι η επίσημη άποψη της
αλβανικής επιστήμης και πολιτικής για
το εθνικό ζήτημα σε όλη την περιοχή της Ν.Α.
Ευρώπης και τα Βαλκάνια.
Κυκλοφορεί δύο μήνες πριν από τους
βομβαρδισμούς στο Κοσσυφοπέδιο και
έρχεται να καλύψει ένα κενό το οποίο
υπήρχε για πάρα πολύ καιρό σε ό,τι αφορά
τους αλβανικούς πληθυσμούς στην πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας, στο Κοσσυφοπέδιο, στην πρώην
σερβική αυτή επαρχία, στο Μαυροβούνιο
και στην Ελλάδα, καθώς και σε
πολιτισμικές μειονότητες Αλβανών οι
οποίες υπάρχουν στη Νότιο Ιταλία, την
Τουρκία και αλλού.
Το βιβλίο περιλαμβάνει ένα εισαγωγικό
σημείωμα πλούσιο σε παραπομπές και
βιβλιογραφία σε σχέση με τα αλβανικό
εθνικό ζήτημα από την δημιουργία της
αλβανικής εθνικής ιδέας, μέχρι την
δημιουργία του αλβανικού κράτους το 1914.
Περιλαμβάνει την αλβανική πολιτική στην
περίοδο του μεσοπολέμου, τον Ψυχρό
πόλεμο και επικεντρώνεται μετά το 1991
όταν δημιουργήθηκε ένα νέο καθεστώς
στην γειτονική χώρα.
Θίγονται σίγουρα ζητήματα που αφορούν
την ελληνική μειονότητα της Αλβανίας, τα
ζητήματα των Τσάμηδων και της
Τσαμουριάς.
-Θα πρέπει να σας πω ότι εξειδικεύεται το
αλβανικό εθνικό ζήτημα και η πλατφόρμα
που δημοσιεύεται για πρώτη φορά στην
ελληνική γλώσσα, δεν έχει δημοσιευτεί
άλλη φορά, καταρχήν στον πληθυσμό του
Κοσσυφοπεδίου, όπου εκεί ζητούν χωρίς
άλλη λύση, την οδό της ανεξαρτησίας.
Στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας επιζητούν μία λύση
εκδημοκρατισμού της κοινωνίας της χώρας
και περισσότερων δικαιωμάτων για την
αλβανική μειονότητα, η οποία είναι
περίπου το 30% του πληθυσμού σήμερα,
ζητούνται περισσότερα δικαιώματα στο
Μαυροβούνιο όπου εκεί οι αλβανικοί
πληθυσμοί είναι περίπου 15% και ζητείται
απόδοση περισσότερων δικαιωμάτων α) με
την επιστροφή των περιουσιών στην
περίπτωση των Τσάμηδων και την απόδοση
ίδιων δικαιωμάτων με αυτά που έχει η
ελληνική μειονότητα στην Αλβανία για
τους Αλβανούς μετανάστες οι οποίοι
βρίσκονται στην Ελλάδα.
Θα πρέπει να σας αναφέρω ότι παρότι το
κείμενο αυτό αποτελεί το πιο επίσημο
χάρτη ουσιαστικά των αλβανικών
πληθυσμών σε όλη την Βαλκανική, έχει μία
σημασία το γεγονός ότι ενώ στάλθηκε στην
Πρίσνα στην εκεί ακαδημία επιστημών,
αυτό στάλθηκε πίσω ως πολύ μετριοπαθές
παρότι ζητούσε την ανεξαρτησία των
αλβανικών πληθυσμών του Κοσσυφοπεδίου,
παρότι ζητούσε περισσότερα δικαιώματα
για την αλβανική μειονότητα στην Ελλάδα
κλπ.
Συνεπώς
δηλαδή παρότι ζητείται το μείζον από
αυτό το κείμενο, ουσιαστικά και αυτό
είναι ένα ζήτημα το οποίο φαντάζομαι ότι
μπορείτε να το δείτε και να το δούμε όλοι
μας, φαντάζεστε τι ζητούν πλέον πέραν
της ανεξαρτησίας και οι αλβανικοί
πληθυσμοί στο Κοσσυφοπέδιο.
Είναι ένα ζήτημα πολύ ενδιαφέρον κατά
την γνώμη μου το βιβλίο το οποίο
καλύπτει ουσιαστικά όλη την αλβανική
εθνική ιδεολογία στην περιοχή, είναι
πολύ επίκαιρο λόγω των συνομιλιών που
υπάρχουν για το μέλλον του
Κοσσυφοπεδίου, είναι πολύ επίκαιρο από
το γεγονός ότι 30 Απριλίου θα έχουμε το
δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του
Μαυροβουνίου, που εκεί θα παίξει ένα
ρόλο και η αλβανική μειονότητα.
Είναι πολύ επίκαιρο το γεγονός ότι στην
γειτονική χώρα της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της
Μακεδονίας ουσιαστικά υπάρχει μία
συγκυβέρνηση μεταξύ Σλάβων και Αλβανών
μετά την συμφωνία της Αχρίδας το 2001, από
την στιγμή που υπάρχει αλβανικό κόμμα
στην κυβέρνηση, η δυτική χώρα έχει
ουσιαστικά καντονοποιηθεί, έχει γίνει
μία ανεξάρτητη, ένα κράτος εν κράτει.
Στην περιοχή και έχει φυσικά πολύ
ενδιαφέρον για την χώρα μας όχι μόνο από
το ζήτημα των Τσάμηδων, όσο από το
γεγονός ότι ζητούνται ίδια δικαιώματα
με αυτά τα οποία δεν εφαρμόζονται στην
περίπτωση της ελληνικής μειονότητας
στην Αλβανία για το 1 εκατομμύριο
περίπου Αλβανούς μετανάστες, που
βρίσκονται στην Ελλάδα.
Κύριε Μαλκίδη, όλα αυτά είναι εξόχως
ενδιαφέροντα γιατί και εσείς ως
διδάκτορας κοινωνικών σπουδών
πραγματικά τα προσεγγίζετε και με την
ιστορική τους διάσταση αλλά και με την
κοινωνική τους, ήθελα όμως να μας πείτε
αν μέσα από το βιβλίο προκύπτει, πέρα από
την αποτίμηση της σημερινής
πραγματικότητας και κάποια λύση.
-Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ερώτηση,
γιατί εδώ και χρόνια νομίζω ότι το
διαπιστώνουμε ότι λείπει μία καθαρά
ελληνική πολιτική πρόταση και σχέδιο
και ανάλυση καθώς και πρόγραμμα για την
περιοχή, παρά υπάρχει μία ουσιαστικά
μεταφορά αυτών των οποίων υπάρχουν και
λέγονται στην Ε.Ε. ή από την Δύση
γενικότερα, από τις ΗΠΑ, για την περιοχή.
Το είδαμε πολύ πρόσφατα με την συμφωνία
του Ντέϊτον που δημιούργησε ένα κράτος
έκτρωμα στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη, το
βλέπετε με την επέμβαση που έγινε στο
Κοσσυφοπέδιο, το βλέπετε με τις λύσεις
οι οποίες προωθούνται για την περιοχή.
Συνεπώς, υπάρχει μία συνολική πρόταση
ξέχωρα από την αποτίμηση και την
εμφάνιση για πρώτη φορά του
συγκροτημένου αλβανικού εθνικού
ζητήματος μέσα από αυτό το βιβλίο.
Υπάρχει για πρώτη φορά και μία πρόταση
καθαρά ελληνική, ένα σχέδιο, ένα
πρόγραμμα, το οποίο θα αναλύει για κάθε
περιοχή της Βαλκανικής ποια θα πρέπει να
είναι και η συγκεκριμένη πρόταση η
ελληνική, τόσο για το Κοσσυφοπέδιο που
ένα άλλο κράτος και ιδιαίτερα αυτό το
οποίο συνολικά ονομάζουμε «Μεγάλη
Αλβανία», αυτή ουσιαστικά είναι η
πρόταση η οποία προκύπτει από αυτό το
βιβλίο, η δημιουργία μιας Μεγάλης
Αλβανίας, η οποία θα περιλαμβάνει
περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβικής
Δημοκρατίας της Μακεδονίας, του
Μαυροβουνίου, όλο το Κοσσυφοπέδιο,
ενδεχομένως όπως ξέρετε από
εθνικιστικούς κύκλους της γειτονικής
χώρας δείτε και ένα μέρος της Ηπείρου
αυτό το οποίο ονομάζεται «Τσαμουριά».
Συνεπώς νομίζω η καλύτερη πρόταση που
μπορεί να γίνει είναι ότι η Ελλάδα έχει
μία ιδιαίτερη θέση στην περιοχή, έχει
μία ιδιαίτερη ιστορία και νομίζω ότι δεν
πρέπει να αναπαραγάγει ξένες θέσεις και
ξένες λύσεις προς την περιοχή, αλλά
κυρίως να αναζητήσει στην δική της
ιστορία και κυρίως την επαφή με τους
γειτονικούς λαούς. Νομίζω ότι αυτό
μπορεί να είναι και μία λύση όχι
σύγκρουσης αλλά ειρήνης και συμφιλίωσης,
πραγματικής φιλίας.
Θα μου επιτρέψετε κι εγώ να συμπληρώσω
σε αυτό το κλείσιμο την σύντομης
αναφοράς μας, και την διαπίστωση ότι
κάθε υποτίμηση του αλβανικού εθνικού
θέματος, δεν συμβαδίζει με τις
προσδοκίες του λαού για την εθνική του
ολοκλήρωση, την οποία αναζητά μέσα από
την ενιαία εθνική ταυτότητα και
καταξίωση, μέσα από εφήμερες συμμαχίες
και ριζοσπαστικές διεκδικήσεις και βία.
-Συμφωνώ απολύτως. Εξάλλου πρέπει να
ξέρετε και νομίζω ότι αυτό μπορεί να
αναπαραχθεί πολύ όμορφα
γιατί αντικατοπτρίζει και μία ολόκληρη
ιδεολογία, υπάρχει μία αλβανική
παροιμία που λέει: εκεί που είναι το
σπαθί, είναι και η πίστη. Εκεί που είναι
το σπαθί, εκεί είναι και η δύναμη. Όποιος
λοιπόν είναι ο ισχυρός αυτόν θέλουν να
ακολουθήσουν. Αυτό το είδαμε και από την
ιστορία, το βλέπουμε και σήμερα. Εύχομαι
όμως να πρυτανεύσει η λογική, να
πρυτανεύσει η ειρήνη, κυρίως να
πρυτανεύσει μία ελληνική πρόταση για
την περιοχή, η οποία κατά την γνώμη μου
απουσιάζει.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Μελαχροινή Μαρτίδου
Αναδημοσίευση
από την εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ- Κομοτηνής
