Πίσω στο ευρετήριο

  Το Ξύπνημα της Δύσης:

 Εφιάλτης της Τουρκίας.

  Του Θωμά Στεφ. Σάρα

Τα μεγάλα μέσα φαίνεται ότι άρχισε να ονειρεύεται η Τουρκική διπλωματία, καθώς αντιλαμβάνεται ότι οι συνθήκες καθημερινά γίνονται και δυσκολότερες για την Άγκυρα και το όνειρό της για την Ευρώπη.

Ύστερα από τη πείσμονα άρνηση της Λευκωσίας να δεχθεί τις υποδείξεις της Άγκυρας και των Τουρκοκυπρίων οι οποίες σε γενικές γραμμές αποτελούν την απαίτηση των τελευταίων για αναγνώριση των τετελεσμένων της στρατιωτικής εισβολής της Τουρκίας του 1974, με αφορμή τις εκλογές στα κατεχόμενα ο Τουρκοκύπριος ηγέτης και έμπιστος της Άγκυρας ο Αλί Ταλάτ, “Πρωθυπουργός” των μερικών χιλιάδων Τούρκο-Κυπρίων  στις κατεχόμενες περιοχές, έστειλε τελεσιγραφική προειδοποίηση στο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσο Παπαδόπουλο ότι “εάν θέλει να παραμείνει στην εξουσία θα πρέπει να αλλάξει αυτή την ασυμβίβαστη νοοτροπία του.” “Πιστεύω,” συμπλήρωσε ο Τούρκος ομιλητής ότι “αργά ή γρήγορα θα είναι υποχρεωμένος να υποχωρήσει από τις θέσεις του διαφορετικά πρόκειται να περιθωριοποιηθεί από τους Ελληνό-Κύπριους ψηφοφόρους του.” Ακόμα  συμπλήρωσε ο ομιλητής ότι θα είναι καταστρεπτικό για τα κατεχόμενα εάν η Άγκυρα αποδεχθεί και υπογράψει το πρόσθετο πρωτόκολλο με το οποίο θα ανοίξει τα λιμάνια της στα Κυπριακά πλοία, αεροπλάνα και προϊόντα.

Σαν απόηχος αυτών των απαιτήσεων του Τούρκο-Κύπριου ομιλητή ήταν η ρητή άρνηση της Άγκυρας να υπογράψει το πρωτόκολλο.

Τα γεγονότα για πρώτη φορά άρχισαν να δημιουργούν ένα κλίμα πανικού στην Άγκυρα η οποία και πάλι στράφηκε στην Ουάσιγκτον περιμένοντας από τη διοίκηση Μπους να παρέμβει και υποχρεώσει την Αθήνα και Λευκωσία σε υπακοή.

Από τη δική του πλευρά, ωστόσο, ο Επίτροπος για τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Όλι Ρεν, δήλωσε ότι ανέμενε από τη Τουρκία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της έναντι της ΕΕ και ειδικότερα την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου επέκτασης της συμφωνίας της Άγκυρας και στα δέκα νέα κράτη-μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το εάν αυτό υπονοεί το τερματισμό των διαπραγματεύσεων σε περίπτωση άρνησης της Τουρκίας, ο Ευρωπαίος επίτροπος τόνισε ότι “εάν αναλογιστούμε τη χρήση του δικαιώματος του βέτο, το οποίο ισχύει στην ΕΕ, η μη εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου από τη Τουρκία θα σημαίνει διακοπή των ενταξιακών συνομιλιών”.

Την ίδια ημέρα δημοσίευμα της ημερήσιας εφημερίδας της Τουρκίας Aksam, έκανε αναφορά για αναβολή της εξεταστικής επιτροπής της Ευρώπης, στον νομοθετικό τομέα. Μολονότι η ΕΕ ανέφερε ότι η αναβολή γινόταν για λόγους καθαρά τεχνικούς η ερμηνεία της εφημερίδας ήταν ότι αυτή οφείλονταν στην υπόθεση της βομβιστικής ενέργειας του Τούρκου στρατηγού του στρατού στο Σεμντινλί.

Σύμφωνα, εξ άλλου, με δημοσίευμα του Τουρκικού πρακτορείου ειδήσεων Ανατολία ύστερα από συνάντηση του Τούρκου ΥπΕξ Abdullah Gul με στελέχη της ΕΕ για άλλη μια φορά έγινε αναφορά στην υποχρέωση της Τουρκίας για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, και ότι η υπογραφή του επιπρόσθετου πρωτοκόλλου ήταν απαραίτητη για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Αυτή περίπου ήταν και η έννοια των δηλώσεων του Ευρωπαίου Επιτρόπου ύστερα από συνάντηση του με την Ελληνίδα ΥπΕξ Ντόρα Μπακογιάννη, καθώς δήλωνε ότι η Τουρκία οφείλει να συμμορφωθεί με αυτή την υποχρέωση, όπως και με την υποχρέωσή της να συμβάλει στις προσπάθειες για την εξεύρεση μιας λύσης για την επανένωση της Κύπρου.

Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με το Τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων σε δηλώσεις του ο Τούρκος ΥπΕξ τόνισε ότι διαφωνεί με τον Ευρωπαίο Επίτροπο και ότι το πρωτόκολλο δεν έχει καμία σχέση με τις διαπραγματεύσεις οι οποίες γίνονται σε τεχνοκρατική βάση και ότι δεν είναι σωστό να συμπεριλαμβάνουν αυτές και πολιτικά θέματα σε αυτό το στάδιο, όσο για το Κυπριακό ο ομιλητής τόνισε ότι αυτό αποτελεί θέμα με το οποίο ασχολούνται τα Ηνωμένα Έθνη. Για άλλη μια φορά ο ομιλητής έκανε αναφορά στις προτάσεις του για επίλυση του προβλήματος λέγοντας ότι δεν είναι δυνατόν για τη Τουρκία να ασκεί διπλωματία με το φόβο ότι ενδέχεται να ξεσπάσει κάποια κρίση στο Κυπριακό.

Από τη δική του πλευρά σχολιάζοντας τα γεγονότα ο πρόεδρος της Κυπριακής βουλής Δημήτρης Χριστόφιας δήλωσε ότι η Τουρκική ηγεσία διακατέχεται αυτή τη στιγμή από μια σύγχυση επειδή ίσως δεν ανέμενε να αναληφθούν από τη κυπριακή κυβέρνηση οι πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί και να έχουμε το αποτέλεσμα που είχαμε στο Παρίσι. “Εκείνο που αναμένω είναι η Τουρκία να κατανοήσει ότι ως χώρα, η οποία κτυπά την πόρτα της ΕΕ, δεν μπορεί να θέτει όρους που αφορούν την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της απέναντι στην Ένωση, οι οποίες εκπηγάζουν ακριβώς από τη λήψη ημερομηνίας και την έναρξη διαπραγματεύσεων με την ΕΕ,” συμπλήρωσε.

Με αφορμή τις δηλώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ σχετικά με την ανάγκη αποδοχής της Τουρκίας ορισμένων προϋποθέσεων όπως η απαγκίστρωση δυνάμεων, η αποστρατικοποίηση του νησιού, η πλήρης αποναρκοθέτηση της Κύπρου και η επιστροφή της Αμμοχώστου , ως μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν διαμαρτυρήθηκε στον ΓΓ λέγοντας ότι αυτά είναι σημαντικά και περίπλοκα θέματα και δεν μπορούν να αποτελούν αντικείμενο τεχνικών επιτροπών αλλά μόνο να τύχουν διαπραγμάτευσης ως μέρους μιας συνολικής λύσης. Σύμφωνα με τον Τούρκο πολιτικό η προώθηση αυτών των απαιτήσεων του προέδρου της Κύπρου δημιουργεί ένα κλίμα τεχνικό για να αποσπάσει τη προσοχή από την έναρξη των συνομιλιών και να υπονομεύσει τις προσπάθειες για επανέναρξη τους το συντομότερο δυνατό.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Χουρριέτ η Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας σχολιάζοντας τις εξελίξεις τόνισε ότι σύμφωνα με τη γνώμη της η ΕΕ δεν είναι προετοιμασμένη να δεχθεί τη είσοδο της Τουρκίας. Τα γεγονότα αυτά είχαν τέτοια επίδραση πάνω στην Άγκυρα μέχρι που η ηγεσία της Τουρκίας έφθασε στο σημείο να διαμαρτυρηθεί στον ΓΓ για τον αντιπρόσωπό του στην Κύπρο, επειδή σύμφωνα με τη γνώμη της Άγκυρας ύστερα από εισήγηση εκείνου ο ΓΓ δέχθηκε να συναντηθεί και να συζητήσει τις προτάσεις του προέδρου της Κύπρου.

                                                        Αγώνας δρόμου

Η πραγματικά εξοργιστική στάση της Άγκυρας, χωρίς αμφιβολία άρχισε να δημιουργεί τις πρώτες αντιδράσεις μέσα στους κόλπους της Ευρωπαϊκή οικογένειας μέλη της οποίας άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι η Άγκυρα δεν είχε καμία διάθεση να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις της Ένωσης και να προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς στην εφαρμογή των  αλλαγών πάνω στη νομοθεσία της. Αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων υπήρξε η απαίτηση της Γαλλίας να τεθούν πολιτικά κριτήρια κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες η Γαλλία ζήτησε στην επιστολή της ΕΕ προς την Τουρκία να επισημαίνεται ότι στο κεφάλαιο “Εκπαίδευση-πολιτισμός” μπορούν να τεθούν πολιτικά θέματα όπως η εκπαίδευση των Κούρδων στη μητρική τους γλώσσα. Στην πρόταση αντέδρασε η Βρετανία η οποία έτρεξε να σώσει τη Τουρκία με τον ισχυρισμό ότι τα θέματα αυτά θα εξετασθούν αργότερα, τελικά με τη παρέμβαση της προεδρίας βρέθηκε κάποια συμβιβαστική λύση, χωρίς όμως να δοθεί η έννοια της νίκης στη Τουρκία.

Παρ’ όλα αυτά ο Τούρκος πρωθυπουργός μιλώντας σε συνέδριο στην Άγκυρα κατηγόρησε την ΕλληνοΚυπριακή πλευρά για αδιαλλαξία μετά την ένταξη της στην Ευρώπη και τόνισε ότι η Τουρκία δεν προτίθεται να προβεί σε νέες υποχωρήσεις. Αρνήθηκε επίσης να εφαρμόσει της Τουρκικές υποχρεώσεις έναντι της Κύπρου, σύμφωνα με το πρωτόκολλο Σύνδεσης, λέγοντας ότι πρώτα θα πρέπει να αρθούν οι περιορισμοί σε βάρος των Τούρκο-Κυπρίων. Επί πλέον ο ομιλητής κατηγόρησε την Ελλάδα ότι πιέζει τους μουσουλμάνους της Δυτικής Θράκης τους οποίους δεν επιτρέπει να ασκήσουν τις θρησκευτικές τους ελευθερίες.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια άφησε να φανούν οι προβληματισμοί του, ο Επίτροπος για τη διεύρυνση της ΕΕ Ολι Ρεν. Σε συνέντευξη του στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόϊτερς ο επίτροπος δήλωσε ότι “όσο πιο γρήγορα η Τουρκία ανοίξει τα λιμάνια της και εφαρμόσει πλήρως το πρωτόκολλο με τα δέκα νέα κράτη, τόσο το καλύτερο”.

Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο μη συμμόρφωσης της Τουρκίας και ειδικότερα μη εφαρμογής του πρωτοκόλλου ο ομιλητής τονίζει ότι: “ενδεχομένως να αντιμετωπίσουμε μια περίοδο πολιτικής έντασης στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας”.

Σύμφωνα με τον ομιλητή η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται “για να αποφύγει  τη σύγκρουση του τρένου στα τέλη του χρόνου”, δηλώνει δε ότι η Φιλανδία θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλες τις διπλωματικές δεξιότητες για να αποφύγει τη σύγκρουση του τρένου. Προβληματισμούς δημιούργησαν επίσης στη Τουρκία οι διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες των Κούρδων πολιτών της, οι οποίοι ξεχύθηκαν στους δρόμους απαιτώντας τα πολιτικά και πολιτιστικά τους δικαιώματα. Τα γεγονότα αυτά έκαναν ακόμα πιο δύσκολη την πολιτική απομόνωση της Άγκυρας. Και ενώ μαύρα σύννεφα αβεβαιότητας άρχισαν να εμφανίζονται στον ορίζοντα μια ομάδα ευρωβουλευτών έστειλε επιστολή στο πρωθυπουργό της Τουρκίας  απαιτώντας  το σεβασμό των πολιτικών, πολιτιστικών και εκπαιδευτικών δικαιωμάτων των Κούρδων, και ζητά την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης του Κουρδικού προβλήματος.  Από την δική της πλευρά η νέα ΥπΕξ της Ελλάδος Ντάρα Μπακογιάννη, σπάζοντας κάθε προηγούμενο της Ελληνικής διπλωματίας, για πρώτη φορά στα τελευταία χρόνια με δικές της δηλώσεις ξεκαθάρισε ότι η τακτική αυτή της Τουρκίας είναι απαράδεκτη, ενώ παράλληλα δήλωσε ότι το σχέδιο Αννάν το οποίο απόρριψαν οι Κύπριοι πολίτες είναι πλέον νεκρό. Σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής ημερήσιας Χουριέτ, η επιτροπή της ΕΕ προετοιμάζεται να παγώσει κάθε οικονομική συνεργασία με τη Τουρκία. Σύμφωνα με την Στάρ, μια άλλη τουρκική ημερήσια ,είναι η πρώτη φορά στα τελευταία 41 χρόνια που οι σχέσεις Τουρκίας και ΕΕ περνάν μια περίοδο τεταμένη εξ αιτίας των πολιτικών προβλημάτων τα οποία ανέκυψαν μέσα στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων της Τουρκίας για συμμετοχή στην Ένωση. Η ΕΕ επιμένει ότι η Τουρκία πρέπει να ανοίξει τα λιμάνια και αεροδρόμιά της στα Κυπριακά πλοία και αεροπλάνα, ενώ η Τουρκία ζητά σε αντάλλαγμα να αρθούν οι οικονομικοί περιορισμοί ενάντια στους Τούρκο-Κύπριους. Επί πλέον οι μηχανισμοί της Ευρώπης επιρρίπτουν την ευθύνη των πρόσφατων ταραχών στις περιοχές των Κούρδων. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των προβλημάτων ήταν ή δήλωση του πρωθυπουργού της Τουρκίας ότι “δεν μας ενδιαφέρει να μπούμε στην Ευρώπη”.

Είναι η πλέον δραματική περίοδος στο χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς ο μεγάλος τρομοκράτης των Βαλκανίων αρχίζει να αισθάνεται ότι δεν υπάρχει περίπτωση να ξεπεράσει τις αδυναμίες του, παράλληλα είναι η πρώτη φορά που η Ελληνική διπλωματία αρχίζει να γίνεται ο χαράκτης των γεγονότων έναντι της μέχρι σήμερα πολιτικής των “τσιφτετέλι και του μπουζουκιού”.

Λέγεται ότι η Τουρκική διπλωματία πρόκειται να επανεξετάσει τα γεγονότα και η κυβέρνηση θα αποφασίσει μια νέα στρατηγική σε σχέση με την Ευρώπη, μια στρατηγική η οποία είχε χαραχθεί αρχικά για να αντιμετωπισθούν παρόμοιες καταστάσεις, παράλληλα δε έγινε γνωστό ότι η Αμερικανίδα ΥπΕξ Κοντολίζα Ράϊς πρόκειται να επισκεφθεί την Άγκυρα και Αθήνα στα τέλη του Απρίλη σε μια ύστατη προσπάθεια εξεύρεσης σημείου επίλυσης των διαφορών τους και κυρίως του Κυπριακού. Αυτή θα είναι και η ώρα της αλήθειας για τη Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία θα έχει την ευκαιρία μα αποδείξει εάν πράγματι πιστεύει στην Ελλάδα ή απλώς  φροντίζει για την πολιτική της σταδιοδρομία.